Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

czasownik verbum

Język: polski
Geneza: od rzecz. czas
EJO 1999, s. 97 Definicja współczesna

Czasownik. Leksem o prymarnej funkcji predykatywnej, a więc stanowiący w zdaniu jego człon główny (konstytutywny) - orzeczenie.

Cytaty

Czasownik jest to słowo, które oznacza objaw przedmiotu w pewnym czasie; np. być, orać, kopać itd.

Najłatwiéj poznać Czasowniki po tém, że z Zaimkami osobistémi ja, ty, on, ona, ono, my, wy, oni, one uginać się dają; np. Słuchać jest Czasownik, bo można mówić: ja słucham, ty słuchasz, on słucha, my słuchamy, wy słuchacie, oni słuchają.

Klasyczna doktryna gramatykalna czasownik nazywa słowem, wiernie tłumacząc verbum. U nas słowo znaczy wszelki wyraz ustny. A że Łacinnicy lub Francuzi nie mogli utworzyć osobnego wyrazu technicznego, nie idzie za tém, abyśmy ich naśladowali.

Otóż słowa: jest (być), leżała (leżéć), będzie czytał (czytać), które wyrażają objaw przedmiotów, w pewnym czasie, nazywają się Czasownikami.

Imiesłów [...] czynny i nijaki od Czków nijakich.

Słowo albo czasownik jest część mowy odmienna, która oznacza czynność, byt, istnienie: pracować, być, zostać, stać się i t. d. Słowo inaczéj nazywa się czasownikiem dlatego, że się odmienia przez czasy.

Wyrazy, oznaczające: czynność, stan albo byt osób, lub rzeczy czyli przedmiotów, nazywają się słowami. Ponieważ słowa odmieniają się, jak to zaraz zobaczymy przez czasy, więc zowią się także czasownikami.

Podobnież ma się rzecz z czynnościami (czyli czasownikami) wszystkich zdań następnych.

Czasowniki ― Verbos.

Czasowniki, są to słowa, któremi wyrażamy czynność lub stan osób lub rzeczy. Mają one w języku portugalskim cztery odmiany czyli konjugacje (conjugações).

Czasowniki (verbum, słowo), wyrazy oznaczające czynności lub stany.

II. Wyrazy jako całości ze względu na znaczenie (części mowy): A. Wyrazy ★samodzielne: 1. imiona (nomina): a) ★rzeczownik (substantivum), b) ★przymiotnik (adiectivum), c) ★liczebnik (numerale); 2) ★zaimek (pronomen); 3) ★czasownik (słowo, verbum); 4. ★przysłówek (adverbium); 5) ★wykrzyknik (interiectio).

Czasownik nazywa czynność, wykonywaną przez kogoś lub przez coś, albo stan, w którym ktoś lub coś się znajduje, np. leżeć, wisieć, chorować, rosnąć itp.