Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

odmiana słów, wyrazów

Język: polski
Definicja współczesna

Zob. fleksja (odmiana)

Cytaty

Odmiana słowa odbywa się przez końcówki, dla wyrażenia pewnych względów; np. łąk-a, łąk-ami.

Dla przypadkowania Rzeczowników w liczbie pojedynczéj zebrać je należy we dwie tylko odmiany (deklinacye).

Tak jak Rzeczowniki, tak téż z niémi zgadzające się Przymiotniki w liczbie pojedynczéj tylko dwie, a w mnogiéj tylko jednę odmianę (deklinacyę) miéć mogą co do przypadków zawsze odmiennych.

Odmiany (koniugacje) mają swoje paradigmata, wyrobione już na klasyczne języki.

Wszystkie Czasowniki zbiéramy na trzy odmiany (koniugacje).

W wyrazach: babka, łebkiem, żabka, grzybki, ząbki, grabki, słyszymy niby p, a mimo tego brzmienia, i mimo zasady pisania mocnych spółgłosek przy mocnych, a słabych przy słabych — napiszemy słabe b przy mocném b ze względu na wyraźnie brzmiące b w wyrazach: baba; łbem, żaba, grabie, grzyby, zęby [...]. Jeżeli odniósłszy się do źródłosłowu lub odmian wyrazu, jeszcze dostatecznéj wskazówki pisowni nie mamy, trzeba się odnieść wtedy do wyrazów pokrewnych jemu.

Wzór odmiany słów. Forma 1-sza.

Uwaga. W języku polskim mamy jeszcze słowa nieforemne i ułomne. Słowo nieforemne jest to, które odstępuje od zasady formowania się, zmienia ono nawet pierwotne głoski, np. być, jest, nie ma, nie było, będzie. Jeść, jem, jadłem, będę jadł. Słowo ułomne jest to, którego nie można przeprowadzić przez wszystkie odmiany; takiem jest każde słowo nieosobiste, słowo niedokonane, oraz słowa zwrotne.

Wykazanie, które części mowy mają wspólne z sobą odmiany.