Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

odmiana słów, wyrazów

Język: polski
Definicja współczesna

Zob. fleksja (odmiana)

Cytaty

Należałoby stąd wnosić, że litery te należą do liczby miękkich. Nic jednak nie masz pewniejszego nad to, że głoski te są twarde, bo: […] 3) Największym dowodem są postrzeżenia grammatyczne. — Wszystkie odmiany wyrazów świadczą, że k i g należą do liczby głosek twardych.

Sposób uskuteczniania odmiany w wyrazie przez zmiękczenie głoski, nie może służyć wszystkim wyrazom, bo tylko twardą spółgłoskę można zmiękczyć. Ile razy zatém oddajemy grammatyczny wzgląd jakowy przez zmiękczenie twardéj spółgłoski, musimy mieć na oddanie tego samego względu drugą formę dla miękkich głosek. Tym sposobem spółgłoski twarde i miękkie lub niby miękkie formują ciągle dwie oddzielne klassy.

Odmienne zowią się te, które odstępując od pierwszego zakończenia rozmaitym podpadają odmianom, jako: słownik, słownik-a, słownik-owi, słownik-u i t. d.

Przysłówek niekiedy, i to jednej tylko podpada odmianie, jak to widać w przykładzie, pięknie, i t. d.

Rzeczownik i Słowo najcelniejszemi są częściami mowy, i najliczniejsze mają podziały i odmiany.

Odmiana słowa odbywa się przez końcówki, dla wyrażenia pewnych względów; np. łąk-a, łąk-ami.

Dla przypadkowania Rzeczowników w liczbie pojedynczéj zebrać je należy we dwie tylko odmiany (deklinacye).

Tak jak Rzeczowniki, tak téż z niémi zgadzające się Przymiotniki w liczbie pojedynczéj tylko dwie, a w mnogiéj tylko jednę odmianę (deklinacyę) miéć mogą co do przypadków zawsze odmiennych.

Odmiany (koniugacje) mają swoje paradigmata, wyrobione już na klasyczne języki.

Wszystkie Czasowniki zbiéramy na trzy odmiany (koniugacje).