Historical dictionary
of grammatical terms online

liczba pojedyncza

Language: polski
EJO 1999, 337 Contemporary definition

Liczba. Kategoria gramatyczna, której podstawowa funkcja polega na sygnalizowaniu jednostkowego lub niejednostkowego (wieloelementowego) charakteru desygnatu rzeczownika. We wszystkich jęz. mających kategorię gramatyczną l. jej podstawę stanowi l. mnoga, czyli (łac.) pluralis (wielość desygnatów) i l. pojedyncza - singularis (brak sygnalizacji wielości desygnatów).

Quotations

Głoska ą pisze się: [...]

3) W 4tym przypadku Przymiotników l. p. rodz. ż.

Głoska ą pisze się: [...]

2) W 6tym przypadku Przymiotników i Rzeczowników liczby pojed. rodz. ż.

Głoska ę pisze się:

1) W pierwszej osobie we wszystkich formach czasowania; wyjąwszy pierwszą formę, np. daję, piszę; (w 3ciej osobie pisze się e, np. daje, pisze.) 2) W 4tym przypadku Rzeczowników r. ż. l. pojed., np. matkę, siostrę, mowę.

Liczba pojedyncza .

N. On.

Niektóre Przymiotniki rodzaju żeńsk., mają 4ty Przypadek L.p na ę, np moję, twoję.

Liczby są dwie, [liczba] pojedyncza, np. znam, znasz, zna; i mnoga, np. znamy, znacie, znają.

Liczba pojedyncza, numerus singularis.

Skrócenia zwyczajne w pismie. [...] n. rod. nazwisko rodowe r. m. rodzaj męzki r. ż. rodzaj żeński r. n. rodzaj nijaki spk. spadek l. poje. liczba pojedyńcza l. mn. liczba mnoga sł. dk. słowo dokonane sł. ndk. słowo niedokonane.

Bor/1830, p. 7 Definition

Liczb jest dwie, pojedyńcza i mnoga. Pojedyńcza, gdy wyraz jednę tylko oznacza osobę lub rzecz [...] Mnoga, gdy wyraz wiele oznacza osob lub rzeczy.

Śniadecki porównywając nudy do chłosty i matki [...], nie zachował wprawdzie zgody co do liczby, ale ją zachował co do rodzaju, i tem się da usprawiedliwić, że wyrazy chłosta i matka wziął za wyrazy zbiorowe, które i w liczbie pojedynczéj znaczą mnogość.

Imiona zbiorowe oznaczające tytuł, lub godność, mają po sobie słowo w l. m. w rodzaju przedniejszym lub r. n. l. p. np. Księztwo przyjechało; wujostwo przybyło, lub przybyli.

Br/1848, p. 31 Definition

Liczba pojedyńcza służy do oznaczenia jednego rzeczownika; liczby mnogiéj używa się do oznaczenia dwóch, lub więcéj rzeczowników, n. p. Polak, Polacy; miasto, miasta.

Liczba pojedyncza i liczba mnoga są niewłaściwie za miano w grammatykach przyjęte, bo tak w przypadkowaniu, jak czasowaniu, liczba nie wpływa na odmianę wyrazu, tylko jednostka, dwójka, lub wielość, — a równe jest dla mowy stanowisko, czy są dziesiątki, sta lub tysiące przedmiotów; — jakkolwiek różna być może ich liczba, nie sprowadzi zmiany w oznaczoném wyrażeniu na wielość.

Jednoskaz .... Liczba pojedyncza (numerus singularis).

Liczb jest dwie, pojedyńcza na oznaczenie jednéj tylko osoby lub rzeczy, i mnoga, która mówi o dwóch albo więcéj osobach lub rzeczach.

W konjugacji: w 1-ej osobie 1. pojed. niosę, biorę, piszę i t. p. [...]

Końcówka m nie ę w 1 osob. l. poj. czasowników umieć, rozumieć, śmieć: umiem, rozumiem, śmiem, na podstawie analogji: wiem.

W II. p. l. p. i l. mn. rzecz. r. ż. na ja mają końcówki ji: tej kolonji i tych kolonji itd.

Liczba (numerus): a)pojedyncza (singularis), b)podwójna (dualis), c)mnoga (pluralis).

Pojedyncza, p. liczba.