Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

liczba pojedyncza

Język: polski
EJO 1999, 337 Definicja współczesna

Liczba. Kategoria gramatyczna, której podstawowa funkcja polega na sygnalizowaniu jednostkowego lub niejednostkowego (wieloelementowego) charakteru desygnatu rzeczownika. We wszystkich jęz. mających kategorię gramatyczną l. jej podstawę stanowi l. mnoga, czyli (łac.) pluralis (wielość desygnatów) i l. pojedyncza - singularis (brak sygnalizacji wielości desygnatów).

Cytaty

[Th] W trzeciéj osobie słów liczby pojedyńczéj brzmi jak z np. he loveth kochá hi lowz lecz téraz pisze się tu s miasto th.

Liczba Pojedyńcza.

Число бываетъ: единственное liczba pojedyncza, когда означается одинъ предметъ, напр. brat, rzeka, książka, и множественное liczba mnoga, когда говорится о двухъ или многихъ предметахъ одного названія, напр. bracia, rzeki, książki.

Чиселъ два: 1) Единственное, liczba pojedyncza, означаетъ дѣйствіе или состояніе одного предмета; напр. buduję; chodzisz, był posłany. […]

W konjugacji: w 1-ej osobie 1. pojed. niosę, biorę, piszę i t. p. [...]

Końcówka m nie ę w 1 osob. l. poj. czasowników umieć, rozumieć, śmieć: umiem, rozumiem, śmiem, na podstawie analogji: wiem.

W II. p. l. p. i l. mn. rzecz. r. ż. na ja mają końcówki ji: tej kolonji i tych kolonji itd.

Liczby: pojedyncza, mnoga, podwójna.

Strona czynna. Tryb orzekający. Czas teraźniejszy: l. poj. 1 osoba: piszę, 2. osoba: pisz-esz, 3. osoba: pisze [...]

Strona czynna. Tryb orzekający. [...] Tryb przypuszczający. Czas teraźniejszy: l. p. pisałbym, pisałabym, pisałobym - byś, by, l. m. pisalibyśmy [...] Czas przeszły: pisałbym był, pisałabym była... Tryb rozkazujący.