Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

szyk retoryczny

Język: polski
Dział: Składnia (współcześnie)

Cytaty

Grammatycy [...], mylnie jak mniemam, szyk logiczny czyli rozumowy, zowią grammatycznym; bo tu nie idzie o szykowanie głosek w wyrazach, lecz o szyk wyrazów wyrozumowany, jaki jest w przepisie; nie jest on, ani naturalny, bo w nim idą wyrazy w tym porządku, jak i wyobrażenia w myśli; nie jest [szykiem] retorycznym, bo w nim idą wyrazy do siebie należące w oddaleniu dla piękności; a zatem jest to szyk logiczny czyli rozumowy wyłącznie dla zrozumienia, w którym wyrazy do siebie należące zbliżamy, i tuż po sobie kładziemy.

Szyk odmienny czyli w mowie zwykle używany (także retorycznym zwany).

Ponieważ szyk w języku polskim jest bardzo swobodny i dlatego według uczucia i dążności myśli pozwala wyrazy ustawiać i przestawiać tak, że mowa według usposobienia mówiącego się naginając i układając, jest wymowną i wyrazistą szatą uczucia i kierunku myśli; przeto szyku prostego czyli gramatycznego zwykle nie używamy.

Powiązane terminy