terminów gramatycznych online
zdanie spójnikowe
Język: polski
- IV. Rozwój polskiej terminologii gramatycznej po Kopczyńskim: Kor/1961
- O zdaniu złożonym: Kras/1897
- Słownik, tom VIII (S-Ś): Dor/1958–1969
Cytaty
[…] Zdania podrzędne (poboczne) ze względu na treść, tj. co do tego, jaki członek zdania nadrzędnego zastępują, dzielą się na podmiotowe, orzecznikowe, określające, okolicznościowe i dopełniające […]. Ze względu na formę czyli na formalne spojenie ze zdaniem nadrzędnym—zdania podrzędne dzielą się: 1) na spójnikowe, tj. spojone za pomocą spójników podrzędnych; 2) na pytajne czyli pytania zależne, tj. spojone za pomocą zaimków pytajnych (kto, co, który, jaki, czyj, ile, co za) i przysłówków pytajnych (gdzie, dokąd, skąd, kędy, kiedy, odkąd, jak długo [...]); 3) na względne, tj. spojone za pomocą zaimków i przysłówków względnych, które co do brzmienia (i pochodzenia) nie różnią się od pytajnych, (oprócz przysłówka czy), który jest tylko pytajnym).
[…] Zdanie orzecznikowe zastępuje orzecznik imienny zdania nadrzędnego, a pod względem formy bywa najczęściej zdaniem względnym, rzadziej spójnikowym.
[…] Do zdań okolicznościowych sposobu zaliczamy także zdania skutkowe i zdania porównawcze, jeżeli ubocznie wyrażają sposób czynności. Tak zdania skutkowe, jak porównawcze nie skracają się przez imiesłowy, lecz zachowują formę zdania spójnikowego.
Spójnikowe jęz. [...]:∆ Zdania spójnikowe «zdania podrzędne łączące się ze zdaniami nadrzędnymi za pomocą spójników».
Obfitą terminologię z zakresu składni zawiera jej właśnie poświęcona a wydana już po ukazaniu się rozprawy Riesa książka A. Krasnowolskiego.
Terminologia. Propositio indicativa — zdanie oznajmujące [...]; subordinata — podrzędne, poboczne, subiectiva — podmiotowe, praedicativa — orzecznikowe, obiectiva — dopełniające, obiectiva adverbiale — okolicznościowe, attributiva — określające, syndetica — spójnikowe, asyndetica — pytające, relativa — względne, sine subiecto — bezpodmiotowe.