Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

zdanie kilkakrotnie złożone

Język: polski
Dział: Składnia (współcześnie)
  • O zdaniu kilkakrotne złożoném czyli o zdaniu złożoném rozszerzoném: Gr/1861
  • O zdaniu złożonym: Kras/1897

Cytaty

Zdanie składające się z więcéj niż dwóch zdań pojedyńczych nazywamy zdaniem kilkakrotnie złożoném czyli zdaniem złożoném rozszerzoném.

[…] W zdaniach kilkakrotnie złożonych, tj. składających się z więcej, niż dwóch pojedyńczych, zachowujemy następujące prawidła: 1) Ze zdaniem pobocznym ani ze skrótem nie można łączyć zdania głównego za pomocą spójników współrzędnych […]. 2) Zdanie poboczne powinno stykać się bezpośrednio ze swym zdaniem nadrzędnym; nie może być od niego przegrodzone przez inne zdanie podrzędne, przynajmniej wówczas, kiedy by mogła powstać dwuznaczność [...]. 3) Z powyższego prawidła wynika następujące: Jeżeli od jednego zdania głównego bezpośrednio zależą dwa podrzędne różnorodne, to nie mogą obydwa razem stać ani przed nadrzędnym, ani po nadrzędnym, lecz muszą być rozdzielone zdaniem nadrzędnym lub jego częścią; a dalej: Dwa zdania poboczne kładą się bezpośrednio po sobie tylko w dwóch razach: a) jeżeli są współrzędne i jednorodne między sobą, tj. jeżeli omawiają ten sam członek zdania nadrzędnego; b) jeżeli jedno jest podrzędne drugiemu, a tylko pośrednio należy do zdania głównego.