terminów gramatycznych online
część mowy
Geneza: łac. pars orationis
Części mowy. Klasy funkcjonalne leksemów dające się wyodrębnić w zasobie słownikowym języka na podstawie określonego dla każdej z tych klas swoistego zespołu cech gramatycznych właściwych leksemom należącym do danej klasy funkcjonalnej.
Cytaty
CZĘŚĆ [...] - 2) gram.: 'część mowy' część mowy pars oracionis R y5v (md) [...] Części mowy, działy, rozdziały partes oracionis RN (k. tyt.).
Circa quid versatur Etymologia? Circa partes orationis, hoc est, circa dictionum species. Części mowy łácińskiej zowiemy, pod ktorymi się wszytki dictiones to jest, słowká zámykáją. Quot sunt partes Orationis? Octo. 1. Nomen, 2. Pronomen, 3. Verbum, 4. Participium, 5. Adverbium, 6. Praepositio, 7. Coniunctio, 8. Interiectio.
O Słowach pochodzących. Nie masz prawie żadnego słowa, od którego by wiele innych słów nie pochodziło, już w różnych częściach mowy, już w tejże samej.
Mowa ludzka składa się z wyrazów. Wyrazy dzielą się na części mowy, a te są odmienne i nieodmienne. Odmienne 1. Rzeczownik [...] 2. Przymiotnik [....] 3. Zaimek [...] 4. Liczbownik [...] 5. Słowo [...] Imiosłów [...] 7. Przysłówek odmienny: pięknie, piękniej, najpiękniej, nieodmienny: nader, jeszcze, zgoła, Nieodmienne 8. Przyimek [...] 9. Spojnik [...], 10. Wykrzyknik.
Z tych wszystkich części mowy wykrzyknik, przyimek i spojnik nazywają się w naszym języku nieodmiennemi, reszta zaś odmiennemi, ponieważ stosownie do względów myśli końcowym odmianom podlegają.
Mówiliśmy dotąd o rozmaitych rodzajach wyrazów: mówiliśmy o rzeczownikach, przymiotnikach, zaimkach, liczebnikach, czasownikach, przysłówkach, przyimkach, i wykrzyknikach. A dlaczegośmy o nich mówili? Oto dlatego, że z nich jakby z części składa się cała mowa nasza. Nazwano je też przeto częściami mowy.