terminów gramatycznych online
część mowy
Geneza: łac. pars orationis
Części mowy. Klasy funkcjonalne leksemów dające się wyodrębnić w zasobie słownikowym języka na podstawie określonego dla każdej z tych klas swoistego zespołu cech gramatycznych właściwych leksemom należącym do danej klasy funkcjonalnej.
Cytaty
Partes sermonis – części mowy.
CZĘŚĆ [...] - 2) gram.: 'część mowy' część mowy pars oracionis R y5v (md) [...] Części mowy, działy, rozdziały partes oracionis RN (k. tyt.).
Anglicy prócz óśmiu części mowy naszemu Językowi spólnych, mają dziewiątą to jest przedimek [...]
O innych częściach mowy w trzeciéj części Grammatyki mowić będziemy.
Mowa ludzka składa się z wyrazów. Wyrazy dzielą się na części mowy, a te są odmienne i nieodmienne. Odmienne 1. Rzeczownik [...] 2. Przymiotnik [....] 3. Zaimek [...] 4. Liczbownik [...] 5. Słowo [...] Imiosłów [...] 7. Przysłówek odmienny: pięknie, piękniej, najpiękniej, nieodmienny: nader, jeszcze, zgoła, Nieodmienne 8. Przyimek [...] 9. Spojnik [...], 10. Wykrzyknik.
Pyt. Ileż mamy części mowy w Mowopisowni polskiej (czyli gramatyce ?). Odp. Dzięsięć następnych, pierwsze z onych szesć są odmiennemi, a cztery ostatnie nie odmiennemi.
Trzecia część mowy. "Przymiotniki". Powszechne trzyrodzajowe i trzystopniowe, z przysłówkami takoż trzystopniowemi.
Kopczyński O. [Onufry] "Zadziwmy się rozumowi temu w rodzajowaniu Imion, co samo i w jinszych częściach obaczymy mowy".
§ 47. Części mowy. Mowa nasza składa się z wyrazów, dla tego wyrazy nazywają się częściami mowy. Jedne z tych wyrazów w mowie pozostają bez zmiany, w jednej stałej postaci (np. do, pomiędzy, nigdy, iż, ani, i t. d.) i te nazywamy częściami mowy nieodmiennemi; inne zaś pojawiają się w postaci coraz to innej zależnie od ich stosunku i związku z innemi wyrazami [...] (np. dom, domowi, w domu, domem; świat, na świecie; wielki, wielkiego, wielkich; poznaję, poznawał, poznany, poznaj i t. p.) i te otrzymały nazwę części mowy odmiennych.
W VI. p. 1. m. tych części mowy: dobrymi dziełami, polami, kochającymi dziećmi itd. (Zresztą niżej przy ymi).