Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

pobocznik przedmiotowy

Hasło w cytatach: poboczniki przedmiotowe
Język: polski
Dział: Składnia (współcześnie)
  • O zdaniach złożonych spojonych: Gr/1861

Cytaty

Oprócz orzecznika można każdą część zdania pojedynczego rozwinąć, t. j. na osobne zdanie poboczne zamienić; można zatém podmiot, przydatek i przedmiot zamienić na zdanie poboczne. Mamy więc czworakie poboczniki, t. j. podmiotowe, przydatkowe, przedmiotowe i przysłówkowe.**)

** Tego podziału trzymam się w dalszym ciągu ściśle; bo uważam za rzecz arcy ważną, aby uczeń, jak w zdaniu pojedyńczém jasno odróżniać winien podmiot od przedmiotu, przydatku i orzecznika, równie w zdaniu złożoném odróżniał dokładnie zdania, rozwinięte z członków zdania pojedyńczego, według znaczenia tychże członków.

Pobocznik przedmiotowy powstaje przez rozwinięcie przedmiotu dopełniającego zdania pojedyńczego w osobne zdanie poboczne, a zatém przez rozwinięcie biérnika, celownika, dopełniacza lub jakiego spadka z przyimkiem; zastępuje więc te spadki i stoi głównie na pytania: kogo? co? komu? czemu? czyj? czego?