terminów gramatycznych online
spadek mianujący
Cytaty
SPADEK – 2) gram. ‘przypadek’ casus Spadek, accidens nominis RN (wykl. przednia); przydcza casus est inopinate rei eventus ..., secundo casus dr lapsus et sic dr a cado,-dis {vel fortuna, non infortunium}, unde: Quanto gradus altior, tanto casus declivior upad {casus est peccatum}, tertio est accidens nominis Spadek R f4v; mieniący, mianujący spadek, Mieni<o>nek, imieniak nominativus casus R x1v(md; av. nomen); mienionek, mieniący, mianujący spadek, imieniak casus nominativus RN (wykl. przednia).[...] Zob. DAWANEK, ODBIERAJĄCY, ODDALONEK, PRZYPADEK, RODZĄCY, SKARŻANEK, WOŁANEK, WZYWAJĄCY, ZOWANEK.
Co że się nie trafia na końcu imion w Mianującym spadku małej liczby, przeto nie masz racyi tam pisać ę, jak niektorzy zwykli, nap: imie nie imię.
O. Każde imie, ktorym się Osoba lub rzecz jaka nazywa jest to spadek Mianujący, czyli początek słowa, po Łacinie: thema, nap. ten Pan, ta władza; w Rodzącym mowi się: tego Pana, tej władzy, w Dawającym: temu Panu, tej władzy; i tak dalej przez wszystkie spadki, jako się da widzieć w deklinacyach.
Przykład I. Mała liczba, wielka liczba Mian. Stanisław, Stanisławowie Rod. Osk. Stanisława, Stanisławow Daw. Stanisławowi, Stanisławom Wzyw. Stanisławie, Stanisławowie Odbier. Stanisławem, Stanisławami Opowiad. Stanisławie, Stanisławach.
M. O. Pas, Pasy R. Pasa, Pasow D. Pasowi, Pasom W. Pasie, Pasy Od. Pasem, Pasami Op. Pasie, Pasach.
Gdzie uważać potrzeba, że gdy do słowa poł dodaje się drugie bądź liczajne, bądź nieliczajne, zawsze się kładzie w spadku Rodzącym, ktory spadek w liczajnych bierze się z porządkowych; i to, jeśli potrzeba rodzaju męskiego, nie bierze się ten spadek tak, jak zwyczajnie ma ktore imię porządkowe, ale się formuje odmieniwszy z Mianującego rodzaju męskiego y na a [...] I tak nie mowiemy: poł trzeciego, poł czwartego tysiąca, ale: poł trzecia, poł czwarta tysiąca; poł złotego, poł talara, ettc:
P. Czy zawsze te zaimki wyraźnie kładą się z Werbami w mowie ojczystej? O. [...] Trzeci zaś zastępuje tylko miejsce imienia w Mianującym spadku kłaść się zwykłego, gdy się samo nie kładzie wyraźnie, tylko się dorozumiewa, osobliwie kiedy nie dawno poprzedziło.