Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

skrócenie wyrazu

Język: polski

Cytaty

Ten przypadek kończy sie powszechnie na: ami, lub czasem przez wyrzutnią na: i, y. [...]. Formuje się od przypadku II, l. p. zamieniając: a, u na: ami, i, y, i zachowując to wszystko, co się w przypadku II, l. p. wyrzuciło, zamieniło, lub dodało, np. pan, pana, panami, lub: pany [...] Jednakże taka wyrzutnia nie uchodzi w imionach tych, w których by przez wyrzucenie: a, kilka spółgłosek trudnych do wymówienia zbiegło się razem, np. stołek, stołki, stołkami, ale nigdy stołkmi. b) Ten przypadek kończy się bardzo często przez skrócenie: ami, na: y, w imionach zakończonych w przypadku I, l. p. na spółgłoski twarde foremne, zaś na: i [...] na spółgłoski twarde nieforemne, to jest: g, k.

Na podobieństwo tych form skróconych biernika (weń, nań...) utworzyły się analogiczne skrócenia i w dopełniaczu licz. pojed. na 3 rodzaje; a mianowicie: dlań zam. dla niego, dla niej, odeń — od niego, doń — do niego.