terminów gramatycznych online
liczba mnoga
Liczba. Kategoria gramatyczna, której podstawowa funkcja polega na sygnalizowaniu jednostkowego lub niejednostkowego (wieloelementowego) charakteru desygnatu rzeczownika. We wszystkich jęz. mających kategorię gramatyczną l. jej podstawę stanowi l. mnoga, czyli (łac.) pluralis (wielość desygnatów) i l. pojedyncza - singularis (brak sygnalizacji wielości desygnatów).
Cytaty
Skrócenia zwyczajne w pismie. [...] n. rod. nazwisko rodowe r. m. rodzaj męzki r. ż. rodzaj żeński r. n. rodzaj nijaki spk. spadek l. poje. liczba pojedyńcza l. mn. liczba mnoga sł. dk. słowo dokonane sł. ndk. słowo niedokonane.
Liczb jest dwie, pojedyńcza i mnoga. Pojedyńcza, gdy wyraz jednę tylko oznacza osobę lub rzecz [...] Mnoga, gdy wyraz wiele oznacza osob lub rzeczy.
Oko, ucho, jako organy zmysłowe, mają w liczbie mn. 1. 4. 5. spadek oczy, uszy, i t. d. w znaczeniu zaś przenośném, jako: oko w sieci, w ulu, i t. d. ucho u jakiego naczynia, i t. d. spadkują się foremnie oka, ucha, i t. d.
Częstokroć nie dodaje się y w zakończeniu my, osoby pierwszej liczby mnogiej Słów niedokonanych i dokonanych, np. bijem, podbijem, robim, zrobim.
Liczba pojedyncza i liczba mnoga są niewłaściwie za miano w grammatykach przyjęte, bo tak w przypadkowaniu, jak czasowaniu, liczba nie wpływa na odmianę wyrazu, tylko jednostka, dwójka, lub wielość, — a równe jest dla mowy stanowisko, czy są dziesiątki, sta lub tysiące przedmiotów; — jakkolwiek różna być może ich liczba, nie sprowadzi zmiany w oznaczoném wyrażeniu na wielość.
Wieloskaz .... Liczba mnoga, (n. pluralis).
Liczb jest dwie, pojedyńcza na oznaczenie jednéj tylko osoby lub rzeczy, i mnoga, która mówi o dwóch albo więcéj osobach lub rzeczach.
Tylko mnogą liczbę mają rzeczowniki: złożone z dwóch lub więcéj części, jak: widły, sanie, plecy, wrota, mary, imieniny, grabie.
Liczbą w gramatyce nazywamy końcową odmianę istotników czyli imion rzeczownych, dla oznaczenia jednéj albo téż wielu istot. Liczb jest dwie: pojedyńcza, w któréj używamy istotnika, gdy mówiemy o jednéj istocie […]; mnoga, w któréj używamy istotnika, gdy mówiemy o dwóch, kilku lub więcéj istotach [...].
Zaimek, zastępujące dopełnienie, gdy czynność podmiotu jest zwrócona na sam podmiot, nazywa się zaimkiem zwrotnym; używamy go bez względu, czy osoba jest piérwsza, druga, czy trzecia, liczby pojedyńczéj, czy mnogiéj, wszystkich trzech rodzajów.
Liczba pojedyńcza oznacza jedną tylko rzecz lub osobę, np. człowiek, krzew, siostra, kura; liczba zaś mnoga oznacza dwie lub więcej rzeczy, lub osoby, np. ludzie, zwierzęta, krzewy, siostry, ciotki.
Rzeczowniki rodz. męz. można zarówno w 2-gim przyp. liczby mn. kończyć na y, jak i na ów; noży, talerzy, widelcy, lub nożów, talerzów, widelców, najlepiej zaś dla milszego dźwięku przeplatać. [...] Podobnież przyp. 6-ty tegoż rodz. i liczby, zamiast ami, może mieć przez skrócenie y: walczył ze strzałami, żołnierzy, orężami. Końcówka liczby mn. owie służy tylko rzeczownikom ludzkim rodzaju męzkiego.