of grammatical terms online
liczba mnoga
Liczba. Kategoria gramatyczna, której podstawowa funkcja polega na sygnalizowaniu jednostkowego lub niejednostkowego (wieloelementowego) charakteru desygnatu rzeczownika. We wszystkich jęz. mających kategorię gramatyczną l. jej podstawę stanowi l. mnoga, czyli (łac.) pluralis (wielość desygnatów) i l. pojedyncza - singularis (brak sygnalizacji wielości desygnatów).
Quotations
Liczba mnoga.
N. Oni.
Ten, ta, to, ma przyp. 1. l. m. w rodz. m. ci.
W tym wzorze w 5tym i 7mym przyp. l m. zachodzi zamiana głosek.
Zawsze, kiedy 2gi przypadek liczby mnog. tym sposobem uformowany, brzmi za twardo, dodaje się e albo ie.
Niektórzy kończą przyp. I. w liczb. mn. na i, np. osi, ale lepiej jest osie.
Liczby są dwie, pojedyncza, np. znam, znasz, zna; i [liczba] mnoga, np. znamy, znacie, znają.
Słowa nieosobiste nie mają więcej jak 3cią osobę l. p. i mnogiej we wszystkich czasach, np. błyskać się, błyska się, błyskało się, będzie się błyskało, albo błyskać się będzie, niech błyska się, błyskałoby się, błyskający się, błyskanie się.
Liczba mnoga, numerus pluralis.
Liczba mnoga formuje się od liczby małej przybierając literę s.
[Numerus] Pluralis. [Liczba] Mnoga.
Stosownie do tego, czy mówimy o jednéj osobie lub rzeczy, czy też o wielu osobach lub rzeczach, rzeczownik jest w liczbie pojedyńczej lub mnogiej.
Liczba mnoga używa się, kiedy o wielu jednakich przedmiotach mówimy; np. kamienie, drzewa, miasta, narody.
Jeżeli w liczbie mn. rzeczownik męski osobowy, użyty jest w formie rzeczowéj, wtedy i przymiotnik ma odpowiednią, końcówkę rzeczową: -e.
Rzeczowniki powyższe odmieniają się w l. mn. regularnie podług rzeczownika: król.
Imiesłowy.
Współczesne.
(tworzą się z 3-éj osoby liczb. mnog. czasu teraźn. trybu oznajmującego przez dodanie końcówek: c, cy).
Jeżeli w czasownikach zakończonych na -ić -eć, ostatnia spółgłoska tematowa jest cienka, takowéj w I-éj osobie l. poj. i 3-éj osobie l. mnog. odpowiada gruba.
W następujących czasownikach spółgłoska tematowa twarda nie mięknie w 1-éj osobie licz. poj. i w 3-éj osobie licz. mnogiéj.
Dzisiejsza polszczyzna, jak wiadomo, rozróżnia w deklinacji trzy rodzaje [...], dwie liczby: pojedyńczą i mnogą; np. syn synowie, woda wody, zwierzę zwierzęta i t. p.
Nadto rzeczowniki, zakończone w mianowniku l. pojed. na spółgłoskę podniebienną czyli zmiękczoną, miały często w mianown. l. mn. zakończenie -ewie, jak np. królewie, mężewie.
Odrębną zupełnie formę mianownika licz. mnogiej mają rzeczowniki cudzoziemskie na -ans, jak: kwadrans, wakans, itp.
Odrębną zupełnie formę mianownika licz. mnogiej mają rzeczowniki cudzoziemskie na -ans, jak: kwadrans, wakans, itp. kończą bowiem mianownik liczby mn. na e twarde, bez zmiękczenia spółgłoski poprzedzającej, to jest: kwadranse, romanse.
Rozpowszechnieniu tych ostatnich jak i poprzednich form na -a sprzyjała także ta okoliczność, że dopełniacze licz. pojed. powyższych rzeczowników, mając stale końcówkę u (dokumentu, faktu), tym samym dostatecznie się wyróżniły od form na a licz. mn. (dokumenta, fakta).
Obok zakończenia ''ech w miejscowniku l. mnog. już w staropolskim były używane dwa inne: och i ach.