Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

liczba mnoga

Język: polski
EJO 1999, 337 Definicja współczesna

Liczba. Kategoria gramatyczna, której podstawowa funkcja polega na sygnalizowaniu jednostkowego lub niejednostkowego (wieloelementowego) charakteru desygnatu rzeczownika. We wszystkich jęz. mających kategorię gramatyczną l. jej podstawę stanowi l. mnoga, czyli (łac.) pluralis (wielość desygnatów) i l. pojedyncza - singularis (brak sygnalizacji wielości desygnatów).

Cytaty

Skrócenia zwyczajne w pismie. [...] n. rod. nazwisko rodowe r. m. rodzaj męzki r. ż. rodzaj żeński r. n. rodzaj nijaki spk. spadek l. poje. liczba pojedyńcza l. mn. liczba mnoga sł. dk. słowo dokonane sł. ndk. słowo niedokonane.

Liczb jest dwie, pojedyńcza i mnoga. Pojedyńcza, gdy wyraz jednę tylko oznacza osobę lub rzecz [...] Mnoga, gdy wyraz wiele oznacza osob lub rzeczy.

Oko, ucho, jako organy zmysłowe, mają w liczbie mn. 1. 4. 5. spadek oczy, uszy, i t. d. w znaczeniu zaś przenośném, jako: oko w sieci, w ulu, i t. d. ucho u jakiego naczynia, i t. d. spadkują się foremnie oka, ucha, i t. d.

Częstokroć nie dodaje się y w zakończeniu my, osoby pierwszej liczby mnogiej Słów niedokonanych i dokonanych, np. bijem, podbijem, robim, zrobim.

Liczba mnoga tworzy się poprzez dodanie głoski s do rzeczownika liczby pojedyńczéj.

Liczba mnoga.

VI. przyp. l. mn. w deklinacyi przymiot. i zaim. w rodzaju męskim (tak przy osobowych jak rzeczowych) ym i (imi), a w rodzajach żeń. i nij. emi: pilnymi uczniami, siwymi końmi, okrągłymi stołami, ale: z kochanemi siostrami, wielkiemi dziełami.

Zakończenie ay. I. a) Przyswojone rzeczow. z łacińskiego i greckiego, tam nijakie a u nas męskie, mają w 1. przyp. l. m.a (na 1. miejscu) obok — y.