terminów gramatycznych online
rodzaj czynności kompletywny
Język: polski
Geneza: łac. complētīvus 'kompletny'
- Nauka o budowie wyrazów (słowotwórstwo): Szob/1923
- Słowniczek: Gaert/1927
- Słownik, tom III (H-K): Dor/1958–1969
- Znaczenie i życie wyrazów: Łoś II/1925
Cytaty
Bywają również wypadki, że w przebiegu rozwijającej się czynności bierzemy pod uwagę jej momenty początkowe lub końcowe. [...] Gdy uwydatniamy tylko końcowe momenty czynności, odtwarzamy ją w rodzaju kompletywnym, czyli zstępującym.
Nie możemy się tu bliżej zastanawiać nad systemem prof. Szobera, może jednak nie będzie bez korzyści przedstawić jego całość, tem bardziej, że w „Gramatyce" jest on omówiony w całości, ale niema tam tablicy, któraby zestawiła i unaoczniła poglądowo wszystkie jego szczegóły [...]. Tę tablicę właśnie tu podajemy:
A. Zakres trwania rodzaj 1. niedokonany „ 2. dokonany [...]
D. Przebieg czasowy rodzaj 1. chwilowy, momentalny: mrugnąć [...]
5a. zstępujący, kompletywny dk.: dobiec b. zstępujący, kompletywny ndk.: dobiegać
Czasowniki (verbum, słowo), wyrazy oznaczające czynności lub stany: Z uwagi na znaczenie odróżniamy: I. ★Rodzaj (postać, sposób) czynności: [...] B. ze względu na przebieg czasowy , jego charakter i wynik: 1. ★jednokrotny [...]; 2. ★wielokrotny [...]; 15. zstępujący, kompletywny, czynność dodatkowe wykonanie późniejszej części czynności, np. dokończyć.
Kompletywny jęz. «określający czynność, w której momentami ważnymi są momenty końcowe (np. domówię)»: Rodzaj kompletywny czasownika. <fr. complétif>.