terminów gramatycznych online
rodzaj czynności
Język: polski
Geneza: kalka niem. Aktionsart
- Fleksja: PolTerm/1921, Król/1922
- Nauka o budowie wyrazów (słowotwórstwo): Szob/1923
- Słowniczek: Gaert/1927
Rodzaj czynności (postać czynności). Niem. Aktionsart. Kategoria semantyczna czasownika wyodrębniona ze względu na sposób, w jaki może przebiegać czynność lub trwa stan. Może się wyrażać za pomocą afiksów (...), odrębnych morfemów leksykalnych lub innych środków gramatycznych.
Cytaty
Rodzaj czynności dokonany i niedokonany; rodzaj jednokrotny i wielokrotny.
Rodzaje czynności: Rodzaj niedokonany: pisałem, brał, dokonany: napisałem, wziął. Rodzaj jednokrotny: pisałem, wielokrotny: pisywałem.
Formy rodzaju czynności wskazują 1) na zakres trwania czynności, 2) na przebieg czasowy czynności, 3) na przebieg ilościowy czynności, 4) na charakter jakościowy czynności i 5) na charakter ilościowy czynności.
Czasowniki (verbum, słowo), wyrazy oznaczające czynności lub stany: Z uwagi na znaczenie odróżniamy:
I. ★Rodzaj (postać, sposób) czynności:
A. z punktu widzenia jej zakresu (aspekt): 1. ★dokonany, perfektywny, np. zrobić; 2. ★niedokonany, imperfektywny, np. robić.
B. ze względu na przebieg czasowy, jego charakter i wynik.
Przypis: Rozróżnienie rodzajów czynności i przykłady pochodzą z pracy S. Agrella, Przedrostki postaciowe czasowników polskich, M. P. K. J. VIII; terminy polskie zaczerpnięte z [Gramatyki większej St. Szobera].
Rodzaj czynności, p. czasowniki I.
Powiązane terminy
- rodzaj czynności akkursywny
- rodzaj czynności akuratywny
- rodzaj czynności augmentatywny
- rodzaj czynności chwilowy
- rodzaj czynności ciągły
- rodzaj czynności częstotliwy
- rodzaj czynności definitywny
- rodzaj czynności dokonany
- rodzaj czynności duratywno-definitywny
- rodzaj czynności duratywny
- rodzaj czynności dystrybutywny
- rodzaj czynności dzielczy
- rodzaj czynności efektywny
- rodzaj czynności erektywny
- rodzaj czynności frekwentatywny
- rodzaj czynności ilościowy
- rodzaj czynności imperfektywny
- rodzaj czynności inchoatywny
- rodzaj czynności ingresywny
- rodzaj czynności intensywny
- rodzaj czynności iteratywny
- rodzaj czynności jakościowy
- rodzaj czynności jednokrotny
- rodzaj czynności jednotliwy
- rodzaj czynności kompletywny
- rodzaj czynności konsekutywny
- rodzaj czynności kursywny
- rodzaj czynności majoratywny
- rodzaj czynności momentalny
- rodzaj czynności niedokonany
- rodzaj czynności niemomentalny
- rodzaj czynności perduratywny
- rodzaj czynności perfektywny
- rodzaj czynności perkursywny
- rodzaj czynności powielający
- rodzaj czynności preterytywny
- rodzaj czynności przemijający
- rodzaj czynności rezultatywny
- rodzaj czynności skutkowy
- rodzaj czynności sumarycznie-wielokrotny
- rodzaj czynności terminatywny
- rodzaj czynności transkursywny
- rodzaj czynności trwały
- rodzaj czynności wielokrotny
- rodzaj czynności wynikowy
- rodzaj czynności zakończony
- rodzaj czynności zstępujący
- rodzaj wstępujący