Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

czas przyszły futurum

Język: polski
EJP 1991, 39-40 Definicja współczesna

Czas jest kategorią fleksyjną czasownika [...]. Cz. przyszły [oznacza] akcję mającą się zdarzyć w przyszłości; formy cz. przyszłego często ponadto sygnalizują postawy modalne (por. np. użycie czasu przyszłego w funkcji trybu rozkazującego: Pójdziesz tam natychmiast!).

Cytaty

Czasów jest:

1) w trybie oznajmującym cztery, to jest: [czas] teraźniejszy (Praesens), np. znam; [czas] przeszły (Preteritum), np. znałem; [czas] zaprzeszły (Plusquamperfectum), np. zna­łem był, i [czas] przyszły (Futurum), np. będę znał albo znać będę i t. d.

Czas przyszły w słowach jednotliwych niedokonanych i w częstotliwych formuje się dwojako, to jest: z czasu przyszłego i z słowem posiłkowem, np. będę znał, pisywał; albo też z trybu bezokolicznego i z słowem posiłkowem, np. znać będę, pisywać będę i t. d. — Od słów zaś dokonanych, teraźniejszy ma znaczenie czasu przyszłego, np. dać, dam; strzelić, strzelę.

Przyszły, futurum.

Ze słów bez wyjątku wszystkich, w czasach teraźniejszych i przeszłych z trzeciej mnogiej, tworzą się pojedyńczo mnogie jmiesłowy, a w przyszłych czasach nie mamy jmiesłowu, z wyjątkiem jednak dwóch słów posiłkowych; Będę i Mam być.

Co do pochodzenia słów będę, bądź, bydź, tak rzeczywiście jest, jeżeli to słowo odnosi się tylko do jednego czasu przyszłego, bydź bądź będę będziemy; a jeżeli do jinnych częstotliwych odnosi się czasów, np. bywać, być, bycie, bytność, to przez jedną wypada pisać.

Czas (tempus) forma czasownika, wyrażająca stosunek chwili czynności do chwili mówienia lub do chwili innej czynności. Ze względu na stosunek czynności do chwili mówienia rozróżniamy czas: ★teraźniejszy (praesens); ★przeszły (praeteritum): [...] ★przyszły (futurum).