Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

czas przyszły futurum

Język: polski
EJP 1991, 39-40 Definicja współczesna

Czas jest kategorią fleksyjną czasownika [...]. Cz. przyszły [oznacza] akcję mającą się zdarzyć w przyszłości; formy cz. przyszłego często ponadto sygnalizują postawy modalne (por. np. użycie czasu przyszłego w funkcji trybu rozkazującego: Pójdziesz tam natychmiast!).

Cytaty

PRZYSZŁY [...] – gram. przyszły czas futurum (sv. futurus) R n4v; rozne, co się w przyszłym czasie jakoby cirpiące w<y>mowią neutro passiva, sc. verba R v6v (md); rodzaje Rozne, co sie w pr[z]yszłym czasie jakoby cirpiące wymowią genera neutropassiva RN (k. tyt.). Zob. DAWNY, PRZESZŁY.

Item w przyszłym czásie, pierwsze i trzecie osoby máłej liczby [...] ákcentem się náznáczáją.

Słowá języká Włoskiego máją dziesięć czásów jáko: [...] Futurum przyszły.

Te słowá ktore w przyszłym pokázującego skraczáją się, skraczáją sie tákże w przeszłym niedoskonáłym wtorym czásie sposobu przyłącájącego, jáko to Havrò miásto haverò Będę miał.

Rozważywszy jednak tworzenie się naszych czasów, okazuje się widocznie, że tryb rozkazujący w ogóle tworzy się z trzeciéj osoby liczby pojedynczéj czasu teraźniejszego słów niedokonanych, a czasu przyszłego słów dokonanych, w piérwszéj i drugiéj formie dodając głoskę j, jako to: kocha, da, otwiera; kochaj, daj, otwieraj.

Czas przyszły. Wiedzieliśmy już co znaczą shall i will, i dla czego te słowa ułomne posiłkują innym w czasie przyszłym. [...] will kładzie się z pierwszą osobą, shall z drugą i trzecią liczby pojedyńczéj i mnogiéj, i czas tym sposobem wyrażony nazywa się przyszły rozkazujący.

Czas teraźniejszy, przyszły, przeszły i zaprzeszły.

Czas (tempus) forma czasownika, wyrażająca stosunek chwili czynności do chwili mówienia lub do chwili innej czynności. Ze względu na stosunek czynności do chwili mówienia rozróżniamy czas: ★teraźniejszy (praesens); ★przeszły (praeteritum): [...] ★przyszły (futurum).