terminów gramatycznych online
pokrok postępowy
Język: polski
Cytaty
Samogłoski mogą wszelako pokraczać i w odwrotnym także kierunku, t. j. wzmacniać swoje brzmienie: POKROKI POSTĘPOWE (Lautsteigerung). Mianowicie: Pochodne samogłoski wykonywają takie pokroki, ilekroć się napowrót przeistaczają w to z czego bezpośrednio powstały, lub też odrazu odzyskują brzmienie swoje pierwotne; np. e rodzime ma taki swój postępowy pokrok w przemianie na o albo na a.
Pokroki postępowe w I szeregu:
- e rodzime pokracza w o, potem nieraz w a, albo od razu w a: wieść - wodzić, wywód, wódz - prowadzić, przeprowadzka.
Z tych dwugłoskowych pokroków u͡a, a͡u i i͡a, a͡i wytworzył się później cały szereg różnych odmianek: u͡o, o͡u, i͡o, o͡i, e͡i, ъ͡i. [...] Wynika z tego, że np. aj, oj, albo też aw, ow itd. są to względnie do i i do u ukazane w dzisiejszéj swojej postaci spotęgowania czyli postępowe pokroki tych samogłosek.
Pokroki postępowe pierwotek są nierównie zwyklejsze; zdolne są takich pokroków nie tylko wnętrzne, ale i nakrawędnie pierwotki.