terminów gramatycznych online
samogłoska pochodna
Język: polski
- Abecadło: Br/1848
- Część pierwsza. Rzecz o głoskach: Such/1849
- Głosownia: Mał/1879
- Historyczny rozwój Grafiki polskiéj na podstawie alfabetu łacińskiego; wyszczególnienie i rozbiór abecadeł polskich; gramatyczne abecadło wszechsłowiańskie: Malin/1869
- Nauka o głoskach: Łaz/1861
- Nauka o słowach i ich odmianach: Łaz/1861
Cytaty
Samogłoskami pochodniemi są: ą od a, é, ę od e, y od i, ó od o.
Samogłoski są dwojakie: pierwotne a, e, i, o, u, i pochodne é ściśnione, ó ściśnione, ę, ą, y.
Pierwotne samogłoski są: a, i, u, inne są pochodne, jako to: e [...], o [...], é [...], ó [...], y [...], ę, ą [...].
[...] W pierwiastkach powinny by znajdować się tylko pierwotne czyli twarde spółgłoski i pierwotne samogłoski: a, i, u [...], ale że nasz język nie jest pierwotnym, i że wyłaniając się od swéj matki, wyrobił sobie przeważnie brzmienia miękkie, które stały się najgłówniejszą jego cechą; przeto bardzo często znajdują się w pierwotach naszych pochodne czyli miękkie spółgłoski i pochodne samogłoski, które za pierwiastki brać musimy, jeżeli nie chcemy daléj po nie sięgnąć, tj. do starosłowiańskiego i do pokrewnych mu języków sanskrytu, zendu, litewskiego, greckiego, łacińskiego i gockiego, a niekiedy i w tych już pochodne samogłoski się znajdują [...].
[...] Na pierwsze pytanie odpowiadam: jeżeli się w jakim języku wykáże samogłoska pochodná, któréj rodowód jest cáłkiem jinny od rodowodu jinnych samogłosek podobnie brzmiących, w takim razie potrzeba w gramatycznym abecadle nowéj jednolitéj postaci dlá téj samogłoski [...].
Dalsza różnica w obrębie samogłosek na tém polega, że jedne z nich są PIERWOTNE, drugie POCHODNE. Pierwotne są tylko a, u, i. Takowe były krótkie lub długie. - Wszystkie inne samogłoski ponieważ pochodzą albo z a, albo z u, albo z i, poczytują się za pochodne.