terminów gramatycznych online
forma trzecia deklinacja
Cytaty
Forma trzecia. […] Forma ta zamyka w sobie imiona nieżywotne tudzież te żywotne, które żadnéj płci nie znaczą. Trzy są zakończenia imion w téj formie, e, ę, o […].
Przymiotniki polskie, jakeśmy wyżéj mówili, mają trzy zakończenia na trzy rodzaje, a każdy rodzaj ma szczególne sobie służące przypadkowanie, w obydwu liczbach, które się z żadną z rzeczowników formą nie zgadzają. Stąd wypływają trzy formy: 1wsza na przymiotniki rodzaju męskiego, 2ga na przym. r. żeńskiego, 3cia na przym. r. nijakiego. Że zaś rzeczowniki zwierzęce i nieżywotne, tudzież z ludzkich nijakie, są w l. m. zawsze r. żeńskiego; przeto przymiotniki dwie tylko mają formy liczby mnogiéj; na rodzaj męski, która tylko do ludzkich imion mężczyzn, i na żeński, która do wszelkich innych należy.
Forma III. Służy na Rzeczowniki nijakie, w której tak samo jak i w Formie II. nie ma względu czyli są żywotne lub nie.— Zasadą tej Formy jest tylko zakończenie.
P. Ile mamy form, czyli sposobów przypadkowania rzeczowników? O. Form przypadkowania rzeczowników mamy trzy. Do formy pierwszéj należą wszystkie rzeczowniki rodzaju męzkiego z pierwotnem zakończeniem na spółgłoskę twardą a czasami i miękką, i wszystkie imiona męzkie zdrobniałe zakończone na samogłoskę o [...]. Do formy drugiéj należą rzeczowniki rodzaju żeńskiego zakończone na spółgłoskę miękką i samogłoski a, i [...]. Do formy trzeciéj należą rzeczowniki rodzaju nijakiego zakończone na o, e, ę [...] i jeden tylko rzeczownik rodzaju męzkiego zakończony na ę, jak książę, ale i ten właściwie tylko w liczbie mnogiéj do téj formy należy.
Trzy formy na rzeczowniki [...] Wzór 1-szy. Liczba pojedyńcza (rzeczowniki ludzkie). Rodzaj męzki. Forma 1-sza. [...] Liczba pojedyńcza. Rodzaj żeński. Forma 2-ga [...] Liczba pojedyńcza. Rodzaj nijaki. Forma 3-cia. 1. Kto? Dziecko, pacholę.
Wzór 2-gi [...] Liczba pojedyńcza. Rodzaj nijaki. Forma 3-cia. 1. Kto? (co?) Kurczę, lwiątko.
Form na przymiotniki jest również trzy, a to podług rodzajowego zakończenia przymiotników. Do formy 1-ej należą przymiotniki rodzaju męzkiego, do formy 2-ej rodzaju żeńskiego, do 3-ej rodzaju nijakiego.