terminów gramatycznych online
homonim
Język: polski
Geneza: gr. homṓnymos 'nazywający się tak samo, równoimienny'
- Słownik, t. 2: H-M: SW/1900-1927
- Słownik, t. 7: T-Y: SW/1900-1927
- Słownik, tom III (H-K): Dor/1958–1969
- Znaczenie i życie wyrazów: Łoś II/1925
Homonimia. Równokształtność znaków jęz. o wyraźnie różnym znaczeniu referencyjnym lub syntaktycznym. [...] Jednostki jęz., między którymi zachodzi h., noszą nazwę homonimów.
Cytaty
Homonim, u, lm. y wyraz jednobrzmiący, ale oznaczający co innego: Na homonimach polegają kalambury. <Gr. homonymon>
Wieloznacznik, a lm. i homonim
Wyraz, u, lm. y [...] 3. słowo, brzmienie jedno- lub kilkugłoskowe, jako znak pojęcia: Wszelki głos człowieczy, wyrażający jakiekolwiek wyobrażenie, zowie się wyrazem. Kopcz. Wszelki W[yraz] mowny znaczy jakieś wyobrażenie myślne. Kopcz. W[yraz] kunsztowny, naukowy, terminus technicus, wyrazosłów. Perz. Znaczenie wyrazu. W[yraz] pierwotny, pochodny, swojski, cudzoziemski, przestarzały, naukowy ( = termin naukowy), rubaszny, gminny. W[yraz] utarty. Tworzyć wyrazy. Budowa wyrazów. W. dwuwykładny. Troc. (= homonim). W[yraz] podły, wysoki, lekarski, łowczy. Troc. W[yraz] żartobliwy. Troc.
Jeżeli znaczenie wyrazu przenosimy na inne pojęcie, dokonywamy tego, co w stylistyce nazywa się przenośnią, metaforą. [...] Bywają przytem dwie możliwości: l) wyraz, otrzymując nowe znaczenie, nie traci dawnego, wskutek czego powstają homonimy; 2) dawne jego znaczenie ulega zapomnieniu i wtedy dokonywa się to, co zmianą znaczenia w popularnym sensie tego słowa nazwać można.
Homonim m IV, D. -u, Ms. -imie jęz. «wyraz mający jednakowe brzmienie z innym wyrazem, lecz odmienne znaczenie, etymologię, a niekiedy i pisownię»: Formy spoić «uczynić pijanym» i spoić «połączyć» są jednobrzmiące, ale różnią się pochodzeniem (należą one do tzw. homonimów. DOR. Rozm. II, 113. O rozróżnianiu znaczeniowym homonimów [...] rozstrzyga w żywym języku kontekst. Prace Filol. XV/I, 226. // SW. <gr. homónymos = równoimienny>.