Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

wyraz jednozgłoskowy

Język: polski

Cytaty

Y. Brzmi jak aj na końcu [wyrazów] jednozgłoskowych, n:p: by przez baj.

Wyrazy jednozgłoskowe, a nawet i więcéjzgłoskowe dla zbiegu przykrych spółgłosek przybiérają w 4tym Skł. e lub ie stosownie do własności spółgłoski poprzedzającéj np. bagien, ceł, futer, giezł, okien, sréber, ścięgien, sideł, teł, źrzódeł, żeber i t. p.

Niemiłe brzmienie w mowie polskiéj tworzy się, gdy staną obok siebie wyrazy [...]: Także jednozgłoskowe na końcu zdania. Np. Podałem kwiaty ci.

Wyrazy jednozgłoskowe rozdzielać się nie mogą; np. świat, państw, chrząszcz i t. p.

Celownik kończy się na -owi, albo na -u. Koń­cówka: -owi jest pospolitszą, — końcówka -u służy głównie [wyrazom] jednozgłoskowym.

Z zasady téj wynika, że wyrazów jednozgłoskowych nie wolno rozrywać.

По числу слоговъ слова бываютъ: односложныя jednozgłoskowe, двухсложныя dwuzgłoskowe, трехсложныя trzechzgłoskowe, многосложныя wielozgłoskowe, напр. cześć, рrа-wo, roz-są-dek, wy-ma-gany, Ne-a-po-li-tań-czyk.

Wyraz przeto składa się z tylu zgłosek, ile w nim jest samogłosek; wyrazy więc są: jednozgłoskowe, jak np. a, lew, syn, deszcz, grzmot, i t. p.; dwuzgłoskowe, np. a-ni, u-czeń, nie-bo (ńe-bo), stro-na, i t. p.; trzyzgłoskowe, jak: praw-dzi-wy, na-u-ka, ro-zum-ny, i t. p.; czterozgłoskowe, jak: wy-cho-wa-nie, spo-łe-czeń-stwo, pra-co-wi-ty, i t. p. W ten sposób dzielimy, wyrazy przy ich wymawianiu; każda z powyższych zgłosek (u-czeń, na-u-ka, wy-u-czyć, na-u-ko-wy...) są to zgłoski wymowy.