Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

wyraz jednozgłoskowy

Język: polski

Cytaty

Wyrazy jednozgłoskowe, a nawet i więcéjzgłoskowe dla zbiegu przykrych spółgłosek przybiérają w 4tym Skł. e lub ie stosownie do własności spółgłoski poprzedzającéj np. bagien, ceł, futer, giezł, okien, sréber, ścięgien, sideł, teł, źrzódeł, żeber i t. p.

Niemiłe brzmienie w mowie polskiéj tworzy się, gdy staną obok siebie wyrazy [...]: Także jednozgłoskowe na końcu zdania. Np. Podałem kwiaty ci.

Wyrazy jednozgłoskowe rozdzielać się nie mogą; np. świat, państw, chrząszcz i t. p.

Ze względu na ilość zgłosek wyrazy mogą być jednozgłoskowe, np. on […]; dwuzgłoskowe, np. je-dwab' […]; trójzgłoskowe: na-u-ka […]; wielozgłoskowe: na-u-czy-ciel […].

[Euzebiusz Słowacki]"Prawidło to wówczas nawet jest zachowane, gdy zwyczaj narodowy upoważnia zrozumienie się wyrazu jednozgłoskowego z drugim więcej zgłosek mającym: to jest nie przedłużamy wtenczas przedostatniej, ale trzecią od końca: np. nie wymawiamy, widzielīby".

Celownik kończy się na -owi, albo na -u. Koń­cówka: -owi jest pospolitszą, — końcówka -u służy głównie [wyrazom] jednozgłoskowym.

Z zasady téj wynika, że wyrazów jednozgłoskowych nie wolno rozrywać.