Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

wyraz

Język: polski
EJO 1999, 645-646 Definicja współczesna

Wyraz. Rozumiany potocznie jako najmniejsza znacząca jednostka jęz. wykazująca względną samodzielność składniową jest w rzeczywistości terminem wieloznacznym, którego definicja zależna jest od płaszczyzny jęz., dla której pojęcie "wyraz" ma być definiowane. Niezbędne jest wyróżnienie co najmniej czterech odrębnych pojęć obejmowanych tradycyjnym terminem: wyraz fonologiczny, wyraz ortograficzny, wyraz gramatyczny, wyraz słownikowy, czyli leksem, wyraz tekstowy. Jako synonimu terminu „wyraz" używa się niekiedy określenia „słowo"

Cytaty

I. Brzmi jak e krótkié i ściśnioné w następujących wyrazach, birth urodzenie bert, Firm mocny Ferm, virtue cnota wertiu, mirth radość mert, girl dziewczyna gerl.

Odpowiedzią często w jednym wyrazie zawiéramy zdanie, jak np. czy Piotr był w Kościele? odp. 1. był. 2. tak. 3. nie.

Wyraz jest jednym rysem w obrazie myśli naszéj przez mowę działanym, — stanowi już jednę całostkę w szeregu pojęć, które myśl składają.

P. Z czego składa się mowa ludzka? 0. Mowa ludzka składa się ze zdań, np. To dziecko uczy się dobrze. P. A zdania z czego się składają? 0. Zdania składają się z wyrazów, które inaczej zowiemy częściami mowy, np. To—dziecko—uczy—się—dobrze.[...] Wyrazy składają się z syllab czyli ze zgłosek, np. To, dzie-cko, u-czy, się, do-brze.

Nazwa osoby lub rzeczy, wypowiedziana lub napisana, to jest: wyrażona, stanowi wyraz.

Napisz: książka. Czy to jest rzeczywista książka? Nie — Co to jest? — Jest to wyraz, słu­żący na nazwanie książki, przypominający mi książkę.

Слово, wyraz, выражаетъ какое либо понятіе или чувствованіе, напр. przyjaciel, morze, skromność, dobry, pięć, ja, szanować, czytający, biała, jutro, między, zatem, ach!, aj!

Kl/1939, s. 4 Definicja

Wyrazy języka są bowiem znakami dźwiękowymi, a w piśmie optycznymi, znakami, które wskazują i nazywają przedmioty, właściwości, czynności, stany.

Wyraz stanowi głoska lub zespół głosek posiadający pewne znaczenie.