terminów gramatycznych online
wyraz
Wyraz. Rozumiany potocznie jako najmniejsza znacząca jednostka jęz. wykazująca względną samodzielność składniową jest w rzeczywistości terminem wieloznacznym, którego definicja zależna jest od płaszczyzny jęz., dla której pojęcie "wyraz" ma być definiowane. Niezbędne jest wyróżnienie co najmniej czterech odrębnych pojęć obejmowanych tradycyjnym terminem: wyraz fonologiczny, wyraz ortograficzny, wyraz gramatyczny, wyraz słownikowy, czyli leksem, wyraz tekstowy. Jako synonimu terminu „wyraz" używa się niekiedy określenia „słowo"
Cytaty
Język ludzki jest to zbiór giestów i wyrazów, przez ludzi dla zrozumienia się wymyślonych.
Każdy a przeto i polski język składa się z wyrazów. B. Wyrazy nasze, co do swej natury, są głosami przez usta wydanemi; co do znaczenia zaś, są znakami rozmaitych wyobrażeń naszych, np. papier, pióro, kwiat, człowiek, Bóg i t. d.
Wyrazy składają się z głosek, dlatego tak zwanych, bo każda jest pewném brzmieniem głosu ludzkiego.
Mała litera napisze się, gdy wyrazy po dwukropku dalszym ciągiem są jednego zdania; np. Człowiek z dwu części uczyniony jest: z duszy i ciała.
Wyraz jest jednym rysem w obrazie myśli naszéj przez mowę działanym, — stanowi już jednę całostkę w szeregu pojęć, które myśl składają.
Mowa nasza składa się ze zdań [...] Każde zdanie składa się z wyrazów, a każdy wyraz z głosek czyli liter, np. wyraz „matka” składa się z głosek: m, a, t, k, a. Bóg z głosek B, ó, g.
Od języka łacińskiego przejęły też języki romańskie całą składnię, wspaniały dobór wyrazów i słów, jakich się język łaciński w przeciągu prawie 1000 letniego istnienia dorobił.
II. Wyrazy jako całości ze względu na znaczenie (części mowy): A. Wyrazy samodzielne: 1. imiona (nomina): a) rzeczownik (substantivum), b) przymiotnik (adiectivum), c) liczebnik (numerale).