terminów gramatycznych online
wyraz
Wyraz. Rozumiany potocznie jako najmniejsza znacząca jednostka jęz. wykazująca względną samodzielność składniową jest w rzeczywistości terminem wieloznacznym, którego definicja zależna jest od płaszczyzny jęz., dla której pojęcie "wyraz" ma być definiowane. Niezbędne jest wyróżnienie co najmniej czterech odrębnych pojęć obejmowanych tradycyjnym terminem: wyraz fonologiczny, wyraz ortograficzny, wyraz gramatyczny, wyraz słownikowy, czyli leksem, wyraz tekstowy. Jako synonimu terminu „wyraz" używa się niekiedy określenia „słowo"
Cytaty
Odmienny jest wcale dźwięk samogłoski o, w tych wyrazach obok siebie położonych: moc, módz, — łoże, łóżko, — głownie, głównie.
Na téjże karcie wyraz je, (nasze jest) każe pisać przez e; wyraz zaś je, od jeść, przez é.
Odpowiedzią często w jednym wyrazie zawiéramy zdanie, jak np. czy Piotr był w Kościele? odp. 1. był. 2. tak. 3. nie.
Wyraz jest jednym rysem w obrazie myśli naszéj przez mowę działanym, — stanowi już jednę całostkę w szeregu pojęć, które myśl składają.
Wyraz jest to część mowy, mająca jakieś znaczenie w myśli.
P. Z czego składa się mowa ludzka? 0. Mowa ludzka składa się ze zdań, np. To dziecko uczy się dobrze. P. A zdania z czego się składają? 0. Zdania składają się z wyrazów, które inaczej zowiemy częściami mowy, np. To—dziecko—uczy—się—dobrze.[...] Wyrazy składają się z syllab czyli ze zgłosek, np. To, dzie-cko, u-czy, się, do-brze.
Nazwa osoby lub rzeczy, wypowiedziana lub napisana, to jest: wyrażona, stanowi wyraz.
Napisz: książka. Czy to jest rzeczywista książka? Nie — Co to jest? — Jest to wyraz, służący na nazwanie książki, przypominający mi książkę.
Слово, wyraz, выражаетъ какое либо понятіе или чувствованіе, напр. przyjaciel, morze, skromność, dobry, pięć, ja, szanować, czytający, biała, jutro, między, zatem, ach!, aj!
§ 38. Zasadzie akcentowania przedostatniej zgłoski wyrazu w języku polskim podlegają zarówno wyrazy pojedyńcze czyli niezłożone, np. wiedza, waga, prawda, mówny, ..., jak i złożone, np. samowiedza, równowaga, ludożerca..., ostrosłup, czworokąt, dziwoląg, ludojad.
Najgłówniejsze pojęci gramatyczne.
Każda mowa składa się z wyrazów. Niektóre wyrazy oznaczają osoby, inne zwierzęta, inne zaś rzeczy nieżywe; niektóre wyrazy powiadają o przymiotach, inne zaś, co się dzieje i t. d.
Zdania składają się ze słów czyli wyrazów.
Semantyka (nauka o znaczeniu wyrazów). Wyrazy samodzielne i niesamodzielne
Słowotwórstwo (nauka o budowie wyrazów).
Fleksja (nauka o odmianie wyrazów).