Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

liczba główna

Hasło w cytatach: liczba głowna, liczby, liczby główne
Język: polski
Dział: Fleksja, Morfologia (współcześnie)
  • Część II. O wykładaniu. & 1. O znamionach grammatycznych (słowniczek łacińsko-polski): Gott/1794
  • Część II. O etymologii. O terminach grammatycznych (słowniczek łacińsko-polski): Gott/1766
  • Część II. O wykładaniu: Gott/1774
  • Część IV. O składni: Jak/1823
  • III. Krystalizowanie się polskiej terminologii gramatycznej w czasach Oświecenia: Kor/1961
  • O Etymologii. §. I. O wyrazach grammatycznych (słowniczek łac.-pol., s.12-13): Gott/1787
  • O Partykułach: Malin/1869

Cytaty

Liczba Główna wyraża się nastepuiącym sposobem. 1 eine, albo ein. 2 zwey [...].

Liczba w Niemieckim Ięzyku dzieli się na Głowną, Porządkową, Dzielącą, Przymnażaiącą y Rozdzielaiącą.

Liczba w Niemiecki Języku dzieli się na Główną, Porządkową, Dzielącą, Przymnażaiącą y Rozdzielaiącą.

Numerus, liczba. Cardinalis, głowna. Collectivus, zebrana. Distributivus, dzieląca. Ordinalis, porządkowa. Proportionalis, podobieństwa.

Rzeczowniki liczb wszelkich oznaczonych i nieoznaczonch, oraz wszystkie imiona liczb głównych, jeżeli z Imieniem rzeczowném do siebie należącém mają wyrazić Rzecz zdania, zawsze się kładną w przypadku 4tym.

[…] Po z ƀerɳiƙem oznazá krés ⴅejsca lub zasu, z lizbaⴅi głóvneⴅi povtáɍaɳe, pođáł, cenę […].

Z języków nowożytnych wiek Oświecenia przynosi znaczne zainteresowanie językiem niemieckim, stąd zaczynają się pojawiać liczne przeróbki gramatyki J.K. Gottscheda [1766]. Już najstarsza z nich posiada nawet słownik terminologii rodzimej [...].

Nomen substantivum proprium — imię istotne własne, appellativum — nazywające, adiectivum — przydatne, numerale cardinale — liczby (s. 177), liczba główna, ordinale — porządkowa, collectivum — zebrana, multiplicativum — przymnażająca, propartionale — proporcyjonalna, rozdzielająca.