Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

wymawiać (się), wymówić (się) miękko

Hasło w cytatach: miękko wymawiać, miękko wymówić się, wymawiać miękczéj
Język: polski
Dział: Fonetyka (współcześnie)
  • Część pierwsza prawideł gramatycznych albo początkowania: Szum/1809
  • Przypisy do Gramatyki polskiej: Szum/1809
  • Szczególniejsze prawidła wymawiania: SkorM/1828

Cytaty

Widzimy, że niektóre głoski polskie mają; na wierzchu kreski (akcenta). W polskim języku jest tylko jeden akcent prawolewy (od prawej do lewej ręki idący), ale jest on dwojaki; cienki i gruby. Cienki kładzie się nad b' ć f m' ń p' ś w' ź, dla oznaczenia, że te głoski trzeba miękko wymawiać. Często też kładzie się on nad ó, dlatego, żeby się jak pół u (nieco ścisnionemi ustami) wymawiało; kreska zaś gruba kładzie nad ż, aby się prawie jak rz wymawiało, np. żaba, żuk.

Polacy francuzkie akcenta przyjęli dla oznaczenia miękkiej wymowy niektórych głosek, np. koń; Rosjanie zaś przy każdej, twardo albo miękko wymówić się mającej, na końcu syllaby, albo wyrazu będacej głoski, kładą osobne znaki do głosek podobne, co bardzo czytaniu i pisaniu przeszkadza.

na, stawa we środku wyrazu jedynie przed postaciami podniebiennymi. Ma się także jak ng, wszelakoż miękczéj jak ङ nga wymawiać, a to tak, iż g nierównie mniéj daje się słyszéć.