wymawiać (się), wymówić (się) miękko

Hierarchia Dzieła Filtr: wszystkie dzieła

• Wszystkie dzieła
• Szum/1809
• SkorM/1828
• Benni/1923

Widzimy, że niektóre głoski polskie mają; na wierzchu kreski (akcenta). W polskim języku jest tylko jeden akcent prawolewy (od prawej do lewej ręki idący), ale jest on dwojaki; cienki i gruby. Cienki kładzie się nad b' ć f m' ń p' ś w' ź, dla oznaczenia, że te głoski trzeba miękko wymawiać. Często też kładzie się on nad ó, dlatego, żeby się jak pół u (nieco ścisnionemi ustami) wymawiało; kreska zaś gruba kładzie nad ż, aby się prawie jak rz wymawiało, np. żaba, żuk.

Polacy francuzkie akcenta przyjęli dla oznaczenia miękkiej wymowy niektórych głosek, np. koń; Rosjanie zaś przy każdej, twardo albo miękko wymówić się mającej, na końcu syllaby, albo wyrazu będacej głoski, kładą osobne znaki do głosek podobne, co bardzo czytaniu i pisaniu przeszkadza.

ञ na, stawa we środku wyrazu jedynie przed postaciami podniebiennymi. Ma się także jak ng, wszelakoż miękczéj jak ङ nga wymawiać, a to tak, iż g nierównie mniéj daje się słyszéć.

Łatwo się przekonać, że wahamy się w wymowie, gdy tylko po samogłosce nosowej jest spółgłoska miękka, a przed nią twarda, np. część, częściej, ukąsić, natomiast wymawiamy normalnie miękko, gdy po obu stronach stoi spółgłoska miękka: mięsisty, więzienie; przytem ǫ mniej jest skłonne do upodobnienia niż ę wobec tego, że ma większą odległość języka od podniebienia.