terminów gramatycznych online
ton
Geneza: łac. tonus 'napięcie, dźwięk' < gr. tónos
Ton. 1. Typ akcentu, którego istotą są zmiany wysokości brzmienia sylaby. Przeciwstawia się akcentowi dynamicznemu, polegającemu na sile artykulacji [...]. Istniał np. w klasycznym jęz. grec. 2. Synonim intonacji.
Cytaty
Ton powinien bydź zawsze podług ducha rzecy, którą się deklamuje. Nauki np. którą ojciec swym dzieciom konając daje, nie możemy deklamować tonem męźkim mocnym, lecz słabym i powolnym.
W wymawianiu samogłosek trzeba także na ich ton uważać. Samogłoska u ma ton najniższy, i najwyższy. Samogłoski ą, ę, i samogłoski kréskowane powinny wydawać odpowiednie półtony.
I pięć takoż mamy [samogłosek] drugorzędnych posługujących dla pierwszych, które nie tworzą ani poczynają wyrazów, lecz tylko w środku i na końcu wyrazów posługują jako: ą, ę, é, ó, y. I dla tego zowią się one [samogłoskami] półtonowemi przez badaczów, z wyjątkiem ostatniej samogłoski y, z najgrubszym i najniższym tonem całkowitym między wszystkiemi powyższemi.
Podobnież dzieje się u nas z opisywaniem obszernem gęby, gardła języka i języczka, jaki ton gdzie te narzędzia wydają jak mówić trzeba, którą stronę pocisnąć lub rozdziawić trzeba i t. d.