Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

wymawianie

Język: polski

Cytaty

O [...] Z tych trzech, jedno to ostátnie znáczym, bo jest rozne od támtych pierwszych, ktorych nie potrzebá mym zdánim znáczyć: bo ledá kto jedno od drugiego rozezna wymawiániem.

Nauka pokazująca, ile czasu łożyć trzeba na wymówienie zgłosek jakiego wyrazu, zowie się Iloczasem. Nauka ta należy do wymawiania, bo składa znaczną część harmonii, gdy jéj prawidła będą zachowane […].

[…] Wyrazy obce nie podlegają tym prawidłom, gdyż inaczéj straciłyby swój akcent, który świętszym jest nad martwe znaki na papiérze; zresztą nie wymawianie do pisowni, ale pisownia do wymawiania stosować się powinna.

Ponieważ pisownia polska, ile możności, stosuje się do wymawiania, wypada stąd, że osoby nie umiejące jak tylko język polski, nazwiska cudzoziemskie po polsku literalnie wymawiając, stwarzają w mowie nowe nazwiska, trudne częstokroć do odgadnienia. Należy więc nazwiska obce, pisać w polskim języku, zbliżając się, ile być może, do ich wymawiania w języku ich własnym, a to dla zachowania ich śladu, z którego pochodzą. Ilekroć piérwszy raz w piśmie wspominamy nazwisko zagraniczne, mniéj znajome, zawsze je trzeba napisać jak piszą sami cudzoziemcy, albo obok przepolszczonego, między nawiasami, w prozie; albo na dole strony, w wierszach.

Głównie chodzi badaczom polskim o ułatwienie pisowni, podług wymawiania, tyleż liter powinno być w wyrazach, a nie więcej; i w abecadle tyleż, ani mniej ani więcej.

O wymawianiu liter. [...]

Abecadło, podział liter, sylaby.