Historical dictionary
of grammatical terms online

wymawianie

Language: polski

Quotations

O [...] Z tych trzech, jedno to ostátnie znáczym, bo jest rozne od támtych pierwszych, ktorych nie potrzebá mym zdánim znáczyć: bo ledá kto jedno od drugiego rozezna wymawiániem.

Álbo téż w wymawiániu słów, jednè ledwie ná tchu człowieczym, drugié ná sámym bądź cienkim i subtélnym, bądź miązszym i grubym głosie: trzecie ná własnym przebiérániu języká sámègo, álbo téż w otwierániu i w przywiérániu warg záwisły: dla których trudno wymyśláć było liter cáłych: tám zá długim namysłem, jednè áspirátiámi, drugié áccentámi i to róznèmi, trzecié punktámi, álbo kréskami, czwartè diphtongámi znáczyli.

Fráncuzi [...] jednák w niektórych wielką od Polakow różnicę máją w pronuncjacyej, to jest w wymawiániu.

Wymawiając spółgłoski niekreskowane dodaje się e, jako: be, ce, de [...] W wymawianiu zaś spółgłosek kreskowanych daje się słyszeć ie, to jest: bie, сie [...] zie.

Dodatnia w Słowach. 1e. Daje się końcowe y dla skrócenia lub harmonii, np. uczymy, nauczymy, zamiast uczym, nauczym. 2e W niektórych słowach z przyimków złożonych, wtrąca się e dla łatwiejszego i dźwięczniejszego wymawiania, np. odegnać, nadebrać zamiast odgnać, nadbrać.

[…] Błądzą więc ci, co opierając się na wymawianiu, jak np. Małecki, zalecają pisać: boski, mnóstwo […].

Przy wymawianiu a jama ustna jest dostatecznie otwarta, a język, oddalając się nieco od brzegu ust, zmienia też cokolwiek zwykłe swe położenie obojętne.

W wyrazach przyswojonych, gdzie piszemy wymawianie pojedyńczych spółgłosek zupełnie się ustaliło, piszemy fonetycznie: Abisynja, afekt [...] suma...

Sposób wymawiania wyrazów zapożyczonych wpłynął też na wymawianie niektórych wyrazów swojskich.