Historical dictionary
of grammatical terms online

dwukropek

Language: polski

Quotations

Dwukropek oznacza mocniejsze oddzielenie zdań jak średnik. Dwukropek kładzie się: 1. Przed słowami jakiejś drugiej osoby, gdy je dosłownie przytaczamy, np. Bóg powiedział: "Niech w gniewie waszym słońce nie zachodzi, ani księżyc nie wschodzi!" 2. Przed wyliczaniem kilku szczegółów do czegoś się odnoszących, np. W szkole uczymy się: religii, języka polskiego, niemieckiego, rachunków, historyi i geografii. 3. Po takiem zdaniu, którego zdanie następujące jest wyjaśnieniem, albo rozwinięciem, albo wynikiem, np. Matematyka jest królową wszystkich nauk: jej ulubieńcem jest prawda, a prostota strojem. Biskup otworzył sąd publiczny: zbiegło się miasto na widok tak niespodziewany i nadzwyczajny.

Po dłuższych zaś i zawilszych zdaniach, w których potrzeba dłuższego nieco wypoczynku i zebrania myśli, kładziemy średnik albo dwukropek. Dwukropek kładzie się mianowicie wtenczas tylko, kiedy następuje zdanie, będące szczególnem wyjaśnieniem albo wnioskiem poprzedniego.

( : ) Dwukropek mocniéj niż średnik oddziela od siebie zdania.

Piszemy wielką literą: a) Wyraz początkowy każdego okresu, a więc zawsze po kropce, albo też i po dwukropku, mianowicie przed przytoczeniem cudzego tekstu oraz przy wyliczeniach kategorycznych (jak w tym właśnie ustępie); w poezyi początek każdego wiersza.

Piszemy wielką literą: a) Początek każdego zdania (po kropce i dwukropku) a w poezyi każdego wiersza [...].

Znaki pisarskie

(Signaes graphicos — Pontuação) [...]

Dwukropek : Dois pontos [...].