terminów gramatycznych online
stopniowanie przymiotników, przysłówków
Stopniowanie. Oznaczanie różnic w intensywności cech. W pracach dotyczących stopniowania mówi się na ogół tylko o cechach nazywanych przez przymiotniki i przysłówki, a pomija niesłusznie inne części mowy - rzeczownik i czasownik.
Cytaty
Grammatyka jest dwojaka, powszechna i szczególna. [...] Powszechna Grammatyka zawiera takie prawidła, które się we wszystkich językach znajdują, np. stopniowanie, przypadkowanie, czasowanie i szykowanie.
A. Odmian grammatycznych jest siedm. Nazywają się one i znaczą jak następuje:
1wsza: Stopniowanie; jest to podwyższenie Przysłówków albo Przymiotników przez stopnie, np. pięknie, piękniej, najpiękniej; piękny, piękniejszy, najpiękniejszy.
Stopniowanie, comparatio.
Wielość objaśnia się ogółowo iloskazem, zaś wielkość i potęga stopniowaniem.
Stopniowanie podzielić można na dwa główne oddziały: na stopniowanie stosunkowe, kiedy przymioty są postawione w stosunek i porównywane pomiędzy sobą co do potęgi, — i na stopniowanie bezstosunkowe, kiedy przymioty są uważanemi samoistnie ze względem tylko na ich własną potęgę.
Przez stopniowanie przymiotników rozumiemy więc taką odmianę, która służy do oznaczenia stopnia przymiotu osoby lub rzeczy, np. pobożny człowiek; jeżeli człowiekowi tego przymiotu przybyło, nie mogę już powiedzieć pobożny, lecz powiem pobożniejszy. A gdy mu tego przymiotu jeszcze więcej przybędzie, tak że się między innymi odznaczać będzie, to powiem najpobożniejszy człowiek.
Formy gramatyczne, służące do oddania tych odcieni przymiotów, nazywamy stopniami: równym, wyższym i najwyższym; samą zaś odmianę - stopniowaniem przymiotników; np. stary, starszy, najstarszy.