terminów gramatycznych online
stopniowanie przymiotników, przysłówków
Stopniowanie. Oznaczanie różnic w intensywności cech. W pracach dotyczących stopniowania mówi się na ogół tylko o cechach nazywanych przez przymiotniki i przysłówki, a pomija niesłusznie inne części mowy - rzeczownik i czasownik.
Cytaty
Odmiana przez Stopnie zowie się Stopniowanie.
Prawidła Stopniowania Przymiotników. Z trzech stopni przymiotników (str. 9). Stopień równy po prostu tylko oznacza przymiot rzeczy, i kończy się, jak to widać w Formach IV. V. VI.
Wielość objaśnia się ogółowo iloskazem, zaś wielkość i potęga stopniowaniem.
Stopniowanie podzielić można na dwa główne oddziały: na stopniowanie stosunkowe, kiedy przymioty są postawione w stosunek i porównywane pomiędzy sobą co do potęgi, — i na stopniowanie bezstosunkowe, kiedy przymioty są uważanemi samoistnie ze względem tylko na ich własną potęgę.
P. Ile jest odmian grammatycznych dla imienia w ogólności? O. Cztery: rodzajowanie, przypadkowanie, liczbowanie i stopniowanie.
Stopniowanie jest to porównywanie dwóch albo więcéj rzeczy jednakowego gatunku w ich przymiotach lub własnościach.
Przez stopniowanie przymiotników rozumiemy więc taką odmianę, która służy do oznaczenia stopnia przymiotu osoby lub rzeczy, np. pobożny człowiek; jeżeli człowiekowi tego przymiotu przybyło, nie mogę już powiedzieć pobożny, lecz powiem pobożniejszy. A gdy mu tego przymiotu jeszcze więcej przybędzie, tak że się między innymi odznaczać będzie, to powiem najpobożniejszy człowiek.
Takie odcienie, takie stopnie, jakie przymiotnik w tej mierze przechodzi, nazywamy stopniowaniem.
Formy gramatyczne, służące do oddania tych odcieni przymiotów, nazywamy stopniami: równym, wyższym i najwyższym; samą zaś odmianę - stopniowaniem przymiotników; np. stary, starszy, najstarszy.
§ 70. Przypatrzmy się raz jeszcze umieszczonym powyżej przykładom stopniowania przymiotników, a obaczymy, że stopień wyższy tworzy się od tematu przymiotnika za dodaniem końcówki (przyrostka) szy lub ejszy, np. słab-szy, ściśl-ejszy. Stopień najwyższy tworzy się tak samo, tylko na początku wyrazu dodajemy jeszcze tak zwany przedrostek naj, np. naj-słab-szy, naj-ściśl-ejszy.
Stopniowanie przysłówków.
§ 127. Niektóre przysłówki, powstałe z przymiotników, stopniują się tak samo, jak przymiotniki:
głęboko — głębiej — najgłębiej [...]