Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

czas przeszły praeteritum, nie tylko lm.

Język: polski
Geneza: łac. tempus praeteritum
EJP 1991, 39-40 Definicja współczesna

Czas jest kategorią fleksyjną czasownika [...]. Cz. przeszły oznacza akcję uprzednią w stosunku do momentu mówienia.

Cytaty

Przeszły czás znaczy ákcyą już przeszłą jáko to, je chantois, śpiewałem [ʃpiewałem], j'ai chanté, je chantai, śpiewałem [ʃpiewałem] kiedyś, j'avois chanté, śpiewałem [ʃpiewałem] był.

Te przykłady dosyć pokazują [...], że w języku Fráncuskim cztery są przeszłe czásy, ktore są.

  1. Przeszły czás niedoskonały.
  2. Przeszły czás doskonały złożony.
  3. Przeszły czás doskonały determinowany, prosty.
  4. Przeszły czás więcej niż doskonały.

Tempora su[nt] tria, Czasow jest trzy, praesens, terazniejsz[y], út videns, jako widzący, praeteritum, przesz[ły], ut visus, jako widziany, futurum, przyszły, [út] visurus, jako mający widzieć, vide[ndu]s mający być widziany.

[Verbum tempora] Preteritum. [Słow czasy] Przeszły.

O UŻYCIU CZASÓW

Używanie czasów bywa różne, w miarę potrzeby, i możemy powiedzieć: [...]

w Czasie Przeszłym

Chociaż talent był darem natury, jednak nauka go rozwijała, a ciągła wprawa doskonaliła.

Время в глаголах показывает, что действие предмета происходит, происходило или будет происходить, а потому и времен три: настоящее czas teraźniejszy, прошедшее przeszły и будущее przyszły.

Czasowniki mają rozmaite czasy. Tak na prz.: czytam, czytasz, czyta, czytamy, czytacie, czytają — jest czas teraźniejszy; czytałem, czytałeś, czytał, czytaliśmy, czytaliście, czytali jest czas przeszły; przeczytam, przeczytasz, przeczyta, przeczytamy, przeczytacie, przeczytają — jest czas przyszły.