Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

słowo złożone czasownik złożony, derywowany

Język: polski
Geneza: por. ros. глаголы сложенные (Łomonosow § 265 )

Cytaty

Słowa złożone są te, które się z dwu lub więcéj wyrazów składają, np. przedawać, zapisać, wgryźć i t. d.

Słowa złożone formują się tym sposobem, że słowom niezłożonym czyli pojedynczym piérwotnym lub pochodnym, teraz używanym lub przestarzałym, bez odmiany ich głosek końcowych, przydają się od początku wyrazy nieodmienne, pojedyncze lub złożone, osobno używane, lub nieużywane, np. błogosławić, całopalić, zapytać, rozbić [...] (od: błogo-sławić, cało-palić, za-pytać, roz-bić).

Słowa złożone są dwojakie: złożone piérwotne, np. zabrać (od: brać), złożone pochodne, np. zabierać, (od: bierać, brać).

Te są główniejsze nágłosy, które w języku naszym wchodzą w skłád jimion i słów złożonych.

Nim przystąpim do nauki o spájaniu form omównych, zastanówmy się pierwéj, że każdá czynność, działanie, stán lub jakikolwiek objáw podmiotu, oznaczony częścią mowy nazwaną słowem, odbywá się w czasie obecnym, lub odbywáł się w czasie przeszłym, lub odbywać się będzie w czasie przyszłym. Stąd wypływá potrzeba jednolitych form słównych, oznaczających czynność, stán itd. podmiotu zachodzącą, zaszłą lub wydarzyć się mającą w tych trzech dobach czasu. Mámy zatym w mowie Jafetidów trzy formy słowa jednolite, lub złożone czyli omówne w niedostatku piérwszych, które nazywámy czasem teraźniejszym, przeszłym i przyszłym. Lecz czynność przeszłá mogła zajść w przeszłości i nie być skończoną, dokonaną, lub téż została cáłkiem skończoną i dokonaną, s tego powodu są dwie formy słowa jednolite lub omówne według ustroju każdego w szczególności języka, które nazywámy czasem przeszłym niedokonanym i czasem przeszłym dokonanym.