Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

samogłoska prosta

Hasło w cytatach: prosta, prostá samogłoska
Język: polski
Dział: Fonetyka (współcześnie)
  • IV. Rozwój polskiej terminologii gramatycznej po Kopczyńskim: Kor/1961
  • Prawidła samogłoskowe: Malin/1869
  • Przypisy do grammatyki na klasę III: Kop/1783

Cytaty

Samogłoski, któré u Łacinników są prostémi samogłoskami, u Greków zaś są dwugłoskami, lubo się przez jednę tylko głoskę piszą, albo u Greków piszą się przez dwie samogłoski, u Łacinników zaś przez jednę; są zawsze długie np. Elegia, po Grecku Elegeia, aetneus, po Grecku aetneios.

[...] Lecz kiedy wszystkie samogłoski pochylone, o których dotąd była mowa, są głosami pośredniemi pomiędzy odpowiedniemi sobie samogłoskami pojedyńczemi, czyli prostemi, i temi samogłoskami, ku którym się w brzmieniu swojim pochylają, to głos samogłoski ę całkiem przechodzi w głos samogłoski ą, albowiem nie ma w naszym języku pośredniego głosu nosowego pomiędzy głosem samogłoski ę i głosem samogłoski ą [...].

Szereg nowości z wyjątkiem terminologii składniowej przynosi gramatyka F. K. Malinowskiego.

Terminologia. Litera vocalis a, e, o — jasna, prosta, á, é, ó — ciemna, pochylona, litera consonans dentalis — zębowa, alveolaris — przyciskowa, palatalis — pieszczona, explosiva — chwilowa, continua — trwała, spirans — powiewna, liquida — płynna, consonans dura — pierwotna, mollis — pochodna, oralis — ustna, nasalis — nosowa, fortis — mocna, lenis — słaba, alternatio — wymiana, assimilatio — upodobnienie, assymilacyja.