Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

miejscownik przypadek

Język: polski
EJO 1999, 345 Definicja współczesna

Locativus (miejscownik). Termin używany przede wszystkim w odniesieniu do jęz. ie. na oznaczenie przypadku wyrażającego, najogólniej, miejsce rozumiane w sensie statycznym, tzn. bez implikacji ruchu.

Cytaty

Mamy więc siedm przypadków, następującemi nazwiskami oznaczonych: 1) mianownik, 2) dopełniacz, 3) celownik, 4) biernik, 5) wołacz, 6) narzędnik, 7) miejscownik.

Siódmy przypadek stoi po przyimkach: na, o, w, po. Nadto używa się 1) jako miejscownik na pytanie gdzie? po przyimkach na, po, przy, w [...]. 2) przy oznaczeniu czasu na pytanie o któréj godzinie? o drugiéj, trzeciéj. 3) na pytanie kiedy? liczba lat i inne wyrażenia czasu, kładą się w przyp. 7mym [...].

[...] Każdą formę rzeczownika oznaczającą jeden s tych siedmiu stosunków, nazywámy skłonnikiem; stąd wypływá, że w naszym języku jest siedem skłonników w każdéj liczbie, które to skłonniki s kś. Kopczyńskim nazywámy jak następuje, lecz w jinnym porządku: 1. Mianownik, 2. Biernik, 3. Wołácz, 4. Miejscownik, 5. Dopełniácz, 6. Celownik, 7. Nárzędnik. Skłonniki te różniące się od siebie pospolicie swemi zakończeniami, które gramatyka łacińská wymieniá cáłkiem w jinnym porządku, nazwáł kś. Kopczyński w swej Gramatyce dlá Szkół Národowych przypádkami, skłánianie zaś samo przypadkowaniem [...].

[...] Pomiędzy przysłówkami rzeczownikowemi widzieliśmy nárzędniki tak liczby pojedyńczéj jako i mnogiéj, jako to: ukrádƙem, ⴅilcƙem, nurƙem lądem, morem [...] itd.; tutaj zaś pomiędzy przysłówkami przymiotnikowemi znajdujemy wpráwdzie bierniki, miejscowniki i celowniki, lecz żádnego nárzędnika [...].