Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

spółgłoska przedmowna

Hasło w cytatach: przedmowna
Język: polski
Dział: Fonetyka (współcześnie)
  • III. Krystalizowanie się polskiej terminologii gramatycznej w czasach Oświecenia: Kor/1961
  • Rozdział V. O iloczasie: Kop/1783

Cytaty

Przez następstwo, rozumié się ta okoliczność, gdy po Samogłosce następują spółgłoski. Spółgłoski u Łacinników jedné się zowią przedmowné (semi vocales), w których wymáwianiu wprzód brzmi samogłoska, niż spółgłoska, jakié są: f, l, m, n, r, s, z tych cztéry té, l, m, n, r, zowią się łagodné (liquĭdae). Drugié spółgłoski zowią się pomowné (mutae) w których wymáwianiu wprzód brzmi spółgłoska, niż samogłoska, jakié są: b, c, d, g, p, q, t. Spółgłoska b, nié uwáżá się w Iloczasie, tak, jak gdyby jéj nié było. Trzecié spółgłoski zowią się zadwójné (duplices) z których jedna wáży w Iloczasie za dwie, jakié są: j, x, z.

Fakultatywności rodzimej terminologii gramatycznej położył tamę podręcznik polszczyzny O. Kopczyńskiego.

Terminologia. Litera vocalis brevis — głoska samogłoska, wokala krótka, longa — długa, a, e, o — jasna, á, é, óściśniona, nasalis — nosowa, diphthongus — dwugłoska, dyftong, consonans gutturalis — spółgłoska gardłowa, muta — pomowna, semivocalis — przedmowna, liquida — łagodna (t. 3), consonans dura — twarda (t. 2, s. 24), mollis — miękka [...].