Historical Dictionary
of Grammatical Terms online

składnia dział gramatyki

Language: polski
Etymology: kalka; łac. syntaxis, z grec. sýntaxis
EJO 1999, 529 Contemporary definition

Składnia (syntaktyka). W tradycji gramatycznej obok morfologii dział gramatyki, którego przedmiot stanowiło łączenie się wyrazów w zdaniu [...]. Współcześnie przez składnię rozumie się teorię, która formułuje reguły tworzenia wyrażeń złożonych z wyrażeń prostych o funkcji ekstratekstualnej (semantycznej).

Quotations

Rew/1845, p. 1 Definition

Składnia będąc jedną z ważniejszych części Głoskowni, wskazuje nam przyczyny i sposoby łączenia wyrazów pod względem szyku, zgody, i rządu; wyszczególnia, gdzie który z nich i dlaczego umieszczać, gdzie jakiej użyć odmiany, iżby w składzie swoim, utworzyły wysłowienie jasne, ścisłe, i zgodne z tokiem mowy zwyczajnej, ludzi wykształconych.

Składnia uczy łączyć wyrazy w zdania.

Przedmiotem składni jest wyłożyć prawidła wydobyte z uwagi nad językiem i powszechnego użycia, podług których wyrazy łączą się ze sobą dla utworzenia porządnego zdania. Prawidła te tyczą się zgody, rządu i szyku.

Część grammatyki mająca na celu nie wyrazy lecz zdania nazywa się składnią, czyli nauką składania pojedynczych wyrazów w całość, wyrażającą myśl.

Składnia grammatyczna uczy jak składać, czyli łączyć wyrazy, aby dokładnie wypowiedziały myśl naszą.

Oprócz tego kursu mam zamiar wydać jeszcze dwa inne, t.j. składnią (kurs drugi), fonologiją, pisownią oraz o nieforemnych odmianach i szczegóły o odmianie słów (kurs trzeci) […].

Nauka o zdaniu

(SKŁADNIA).

Składnia. (Nauka o zdaniu).

Składnia więc zajmuje się grupami wyrazów w zdaniu, ich stosunkiem formalnym i znaczeniowym (1. Syntaktyczne użycie form fleksyjnych) oraz budową i znaczeniem pełnych zdań (2. Składnia zdania).