of grammatical terms online
samogłoska ścieśniona
Samogłoski zamknięte (ścieśnione). Mówi się o nich wówczas, gdy w danym jęz. występuje opozycja między dwoma samogłoskami, które różnią się tylko stopniem otwarcia, np. e (otwarte): e (zamknięte).
Quotations
Są samogłoski ściśnione, tak zwane od wymawiania ustami ściśnionemi, i tych jest dwie: é, i ó. Piérwsza wymawia się jakby była pośrzedniém między e i i brzmieniem np. piérwiéj, druga jakby była pośredniém między o a u brzmieniem np. który, wódz.
Układ samogłosek [...]. Nadto: a, y, o, u są tęgie, e zaś wietkie; y grube, i cienkie; e, é, y, i, o, ó bywają wylotne, a stałe; e, o, ę swobodne, é, ó, ą odpowiednie ściśnione.
Główne cechy polszczyzny w samogłoskach są nosowe ę, ą, grube y, ściśnione é, ó.
Wzdłużenie samogłosek. W dzisiejszym języku żywym nie ma samogłosek długich i krótkich. Pozostały tylko ich ślady np. w chronologicznych zmianach samogłosek niedawno ścieśnionych np. é dziś e.
Stwardnienie i zmiękczenie spółgłosek. Przykład na stwardnienie (historyczne): W wyrazie łza nastąpiło stwardnienie miękkiego starosł. l' (sleza). Przykłady stwardnień żywych: anieli, aniołowie, dworzec, dworak... Stwardnienia i miękczenia spółgłosek zależne są od następujących po nich samogłosek ścieśnionych (miękkich) i, e, z (wyjątkiem e = ъ).