Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

zgodnobrzmiąca miękka

Hasło w cytatach: miękka, miękkie, zgodnobrzmiące miękie, zgodnobrzmiące miękkie litery
Język: polski
Dział: Fonetyka (współcześnie)
  • III. Krystalizowanie się polskiej terminologii gramatycznej w czasach Oświecenia: Kor/1961
  • O nauce dobrego pisania i czytania: Lub/1778

Cytaty

Zgodnobrzmiące dzielą się na twarde, miękie, i płynne. Twardych jest dziewięć: .К.П.С.Т.Ф.Х.Ц.Ч.Ш. Miękich pięć: Б.Г.Д.Ж.З. Płynnych także pięć: В.Л.М.Н.Р. Twarde od miękich wymawianiem rozeznają się. Reszta dla tego Płynnemi nazwane, że po twardych płynniej wymawiają się, niżeli inne: Тварь, stworzenie, пливу, płynę, затмѣнїе, zaćmienie, Книга, xięga, смотрю, patrzę.

Wszystkie zgodnobrzmiące miękkie litery i płynne, gdy leżą przed twardemi, lub na końcu rzeczeń, nie mając po sobie następującej Samobrzmiąсеj, wymawiają się twardo: to jest Б jak П. B. jak Ф.

Naprzeciw tego twarde miękkiemi zmiękczają się. Oтъ горы, od góry, къ добру; wydają: од горы, г добру.

Dla rosyjskiego napisał go [podręcznik] M. Lubowicz [...].

Terminologia. Litera vocalis — litera samobrzmiąca, głośna (s. 14), diphthongus — dwugłośna, consonans liquida — zgodno-, spółbrzmiąca (s. 9) płynna, lenis — miękka, fortis — twarda, alternans — odmienna, syllaba — sylaba, accentus — uderzenie (s. 8-9), akcent (s. 14).