Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

imię własne

Język: polski
EJO 1999, 246 Definicja współczesna

Imię własne (nazwa własna, nomen proprium). Definiuje się je na ogół jako wyrażenie, które może być użyte w zdaniu tylko do wskazania jakiegoś indywidualnego przedmiotu, do wyróżnienia go spośród innych przedmiotów.

Cytaty

Articulus Infinitus tylko ma trzy spadki, ábowiem Imioná własne Krolestw, Xięstw [...] zadnego Artykułu w miánującym i w oskarzájącym spadku, nie máją.

Są też insze Imioná własne dzieci, ták Męskiego ják niewieściego rodzáju, ktore się Irregulariter zmniejszáją, jáko Nino Miásto Giovannino Jasiek, vel Jasieczek [...].

Odpowiedájąc tedy ná pytanie dokąd przełożysz Imionom własnym Cesarstw, Krolestw, i Prowinciy praepozycyą in [...].

Odpowiedájąc tedy ná pytanie dokąd przełożysz Imionom własnym Cesarstw, Krolestw, i Prowinciy praepozycyą in [...].

Imioná własne Cesarstw / Krolestw / Xięstw z miejscá znáczące máją rodzący spadek / insze inne Imioná máją odbierájący [...].

P. Jak się dzieli Imię Istotne? O. Na własne i pospolite. P. Co jest własne? O. Ktore jednej właśnie Osobie lub rzeczy służy, jak: Cycero, Rzym.

I. Imiona własne męskie jakokolwiek zakończone byle nie na a, i lub y.

Imiona własne zowią się te, które tylko szczególne osoby, lub rzeczy oznaczają.

Imiona własne [...] dzielą się jeszcze trojako: 1. Rzeczowne, np. Polak, Wolter, Jakób [...]. 2. Przymiotne, np. polski, á, e; Wolterowski, á, e [...]. 3. Przysłówkowe, np. z polska, po niemiecku.

Każdy rzeczownik [jako wyraz który oznacza imię], może być: 1. imieniem własnem, np. Jan, Piotr, Paweł, Józef, Wisła, Karpaty, San, Kraków, Galicya itd., to jest imieniem, które służy jednej tylko osobie lub rzeczy; 2. imieniem pospolitem, np. człowiek, poeta, rzeka, miasto; 3. imieniem zbiorowem, np. szlachta, wojsko, zboże, pieniądze itd., to jest imieniem, które oznacza cały ogół osób lub rzeczy; 4. imieniem jednostkowem, np. szlachcic, ułan, grosz, ziarno itd., to jest imieniem, które oznacza tylko jedną, pojedynczo uważaną osobę lub rzecz.

Rzeczowniki: Stanisław, Karol, Szajnocha, Lwów, Wiedeń, Włochy, Wisła, Dunaj, Sycylja, Malta i t. d. są nazwami osób, miast, krajów, rzek, wysp, gór i t. p. i nazywają się imiona własne.