of grammatical terms online
imię własne
Imię własne (nazwa własna, nomen proprium). Definiuje się je na ogół jako wyrażenie, które może być użyte w zdaniu tylko do wskazania jakiegoś indywidualnego przedmiotu, do wyróżnienia go spośród innych przedmiotów.
Quotations
Na początku cudzoziemskich rzeczeń [...] lub są imiona własne (nomina propria) Е. w dwugłośną potajemną nie przemienia się; lecz wymawia się, jak w onych językach.
Punkt zamyka cały period, i po nim zwyczajnie następuje większa litera; od której także imiona uczciwe, i własne poczynają się.
Imiona własne miast, mające znaczenie dzierzących (Nomina possessiva) kończące się na БО. i НО. skłaniają się [...] Тушино tuszyne, Тушинымъ.
Obce imiona własne spadkują się podług prawideł języka polskiego […]; wszelako jeśli poprzedzamy imię własne rzeczownikiem Pan, wtenczas możemy nie spadkować imienia własnego […].
Przymiotniki oraz rzeczowniki ogólne czyli pospolite, brane w znaczeniu imion własnych, piszą się także przez początkową literę większą, np. Aleksander Piérwszy, Piotr Wielki, ogród Saski, ulica Długa.
Imiona własne zowią się te, które tylko szczególne osoby, lub rzeczy oznaczają.
Imiona własne [...] dzielą się jeszcze trojako: 1. Rzeczowne, np. Polak, Wolter, Jakób [...]. 2. Przymiotne, np. polski, á, e; Wolterowski, á, e [...]. 3. Przysłówkowe, np. z polska, po niemiecku.
Każdy rzeczownik [jako wyraz który oznacza imię], może być: 1. imieniem własnem, np. Jan, Piotr, Paweł, Józef, Wisła, Karpaty, San, Kraków, Galicya itd., to jest imieniem, które służy jednej tylko osobie lub rzeczy; 2. imieniem pospolitem, np. człowiek, poeta, rzeka, miasto; 3. imieniem zbiorowem, np. szlachta, wojsko, zboże, pieniądze itd., to jest imieniem, które oznacza cały ogół osób lub rzeczy; 4. imieniem jednostkowem, np. szlachcic, ułan, grosz, ziarno itd., to jest imieniem, które oznacza tylko jedną, pojedynczo uważaną osobę lub rzecz.
W imionach własnych, zwłaszcza mniej spolszczonych, jak oto: w nazwach gieograficznych i nazwiskach rodowych, zachowujemy podwójne spółgłoski bez względu na wymawianie: jak np. Apollo, Attyka, Chantilly, Halla, Hellada, Jassy, Mekka, Odessa, Otto, Pallas, Saragossa, Sully, Rousseau, Oppert, de Rialle, Corregio, Hellwald, itp.
Wielkie i małe litery. Imiona własne [...] piszemy dużą literą np. Jan Kochanowski [...] Polska, Polacy, Akademia Umiejętności i t.d. Zaczynamy pismo od wielkiej litery, od której też rozpoczynamy zdanie po kropce a także po dwukropku.
Rzeczowniki: Stanisław, Karol, Szajnocha, Lwów, Wiedeń, Włochy, Wisła, Dunaj, Sycylja, Malta i t. d. są nazwami osób, miast, krajów, rzek, wysp, gór i t. p. i nazywają się imiona własne.