Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

tempus

Język: łaciński

Cytaty

Tempusczas: praesens – niniejszy, imperfectum – przeszły niezupełny a. niespełny, perfectum przeszły zupełny a. spełny, futurum – przyszły.

Tempora verborum quot sunt? Tria. Quae? Praesens, ut lego. Praeteritum, ut legi. Futu[rum], ut legam. Quot sunt tempora in declinatione verborum? Quinque. Quae? Praesens ut lego. Praeteritum imperfectum, ut legebam. Praeteritum perfectum, ut legi. Praeteritum plusquamperfectum, ut legeram. Fut[urum], ut legam. Quid est tempus? Est cum in verbo quaeritur, quando quod factum aut dictum sit.

[Co to jest "czas"? Jest wtedy, gdy w czasowniku wyraża się, kiedy został on zrobiony lub powiedziany. ]

Tempora participiorum quot sunt? Tria. Quae? Praesens ut legens. Praeteritum ut lectus. Futurum ut lecturus vel legend[us].

Gdy jedná z tych pártykuł, álbo cząstek mi, ti, ci, ui, fi, lo, la, gli, li, le, ne, po wtorej personie ktorychkolwiek temporum, i liczby się kłáść będzie, tedy záwsze ostátna syllábá krotko wymawiána bywa, jáko Parligli, mow mu [...].

DE TEMPORIBUS O Czásách.

Ma też Verbum, w káżdem Modo, swe pewne Tempora, ktorych jest pięć.

Tempora verborum. Czasy słow. Tempus praesens. Czas teraźniejszy. Tempus praeteritum imperfectum. Czas przeszły nie doskonały, czyli nie dokonany. T. praeteritum perfectum. Czas przeszły doskonały.