Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

tempus

Język: łaciński

Cytaty

DonGl/1542, s. 205 (205-206)

Tempus – czas: praesens – niniejszy, imperfectum – przeszły niezupełny a. niespełny, perfectum przeszły zupełny a. spełny, futurum – przyszły.

DonCul/1560, s. [55] Definicja

Tempora verborum quot sunt? Tria. Quae? Praesens, ut lego. Praeteritum, ut legi. Futu[rum], ut legam. Quot sunt tempora in declinatione verborum? Quinque. Quae? Praesens ut lego. Praeteritum imperfectum, ut legebam. Praeteritum perfectum, ut legi. Praeteritum plusquamperfectum, ut legeram. Fut[urum], ut legam. Quid est tempus? Est cum in verbo quaeritur, quando quod factum aut dictum sit.

[Co to jest "czas"? Jest wtedy, gdy w czasowniku wyraża się, kiedy został on zrobiony lub powiedziany. ]
DonCul/1560, s. [68] Definicja

Tempora participiorum quot sunt? Tria. Quae? Praesens ut legens. Praeteritum ut lectus. Futurum ut lecturus vel legend[us].

Cell/1725, s. 39 Definicja

Ma też Verbum, w káżdem Modo, swe pewne Tempora, ktorych jest pięć.

Mon/1780, s. 158

Tempora verborum. Czasy słow. Tempus praesens. Czas teraźniejszy. Tempus praeteritum imperfectum. Czas przeszły nie doskonały, czyli nie dokonany. T. praeteritum perfectum. Czas przeszły doskonały.

KarłT/1885, s. 106

Czas Tempus. Orzekając, najlepiéj opuszczać wyraz czas, więc zatem czas teraźniejszy mówić Teraźniejszy, Teraźniejszość i t. d. [Ter. Przech. Przesz. Przysz. Zaprzesz.].

Gaert/1927, s. 81

★Czas (tempus) forma czasownika, wyrażająca stosunek chwili czynności do chwili mówienia lub do chwili innej czynności.