Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

Vorwort
Hierarchia Dzieła

Hasło w cytatach: das Vorwort
Język: niemiecki
Dział: Morfologia (współcześnie)
  • Die Wortforschung (Etymologia) Słowá wykładająca náuká: Gut/1668
  • Die Wortforschung [Etymologia] Słowa wykładająca nauka: Gut/1669
  • Etymologie, oder Wortforschung: Cas/1797
  • O wywodni słow w polszczyźnie: Prz/1816
  • Słownik: Tr/1764

Cytaty

Gut/1668, s. 3

das Vorwort (Präpositio) Przełożenie

Gut/1669, s. 312

Als wollen wir erstlich die Polnische Vorwörter [Præpositiones] [...] erklären.

[Najpierw wyjaśnimy wszystkie polskie przyimki.]
Gut/1669, s. 368 Definicja

Was ist das Vorwort? Das vorwort ist das andere unwandelbahre Hauptstück der Rede / welches zu dem Zeitworte und Nennworte gesetzt wird / so einen umbstand der that anzeiget / als: Przyjechałem z Polski do Wrocłáwiá.

[Co to jest przyimek? Przyimek to druga nieodmienna część mowy, która dodawana jest do czasownika i rzeczownika, który wyraża okoliczność czynności, np. Przyjechałem z Polski do Wrocławia.]
Tr/1764, s. 911

Namiestnictwo. [...]. 2) Gramm. ein Pronomen, ein Vorwort. [...]. 2) Gramm. un pronom.

Cas/1797, s. 189 Definicja

Vorwöter oder Präpositionen bestimmen Verhältnisse und Beziehungen einer Sache zu der andern genauer, und ergänzen, was Casus allein würden unbestimmt gelassen haben, wenn man nicht mehrere Casus machen und das Gedächtniß beschweren wollte. Sie dienen dazu, um den Ort, die Zeit, den Stoff oder Materie, die Ursachen, Mittel oder Werkzeuge, die Absicht oder Bewegungsgründe, Würkungen und Folgen, mit einem Worte Abhängigkeiten und Concomitanz oder gleichzeitiges Daseyn, oder sinst einen Umstand ausdrücken.

[Przyimki określają stosunki i związki jednej rzeczy do drugiej, oraz uzupełniają to, co przypadki pozostawiłyby nieokreślone, jeśli nie chce się robić więcej przypadków i obciążać pamięci. Służą do tego, by wyrażać miejsce, czas, materiał lub materię, przyczyny, środki i narzędzia, zamiar lub powody, oddziaływanie i skutki, jednym słowem zależność i wspólistnienie.]
Cas/1797, s. 189

Vorwöter oder Präpositionen bestimmen Verhältnisse und Beziehungen einer Sache zu der andern genauer, und ergänzen, was Casus allein würden unbestimmt gelassen haben, wenn man nicht mehrere Casus machen und das Gedächtniß beschweren wollte. Sie dienen dazu, um den Ort, die Zeit, den Stoff oder Materie, die Ursachen, Mittel oder Werkzeuge, die Absicht oder Bewegungsgründe, Würkungen und Folgen, mit einem Worte Abhängigkeiten und Concomitanz oder gleichzeitiges Daseyn, oder sinst einen Umstand ausdrücken.

[Przyimki określają stosunki i związki jednej rzeczy do drugiej, oraz uzupełniają to, co przypadki pozostawiłyby nieokreślone, jeśli nie chce się robić więcej przypadków i obciążać pamięci. Służą do tego, by wyrażać miejsce, czas, materiał lub materię, przyczyny, środki i narzędzia, zamiar lub powody, oddziaływanie i skutki, jednym słowem zależność i wspólistnienie.]
Prz/1816, s. 101

Praepositio (Vorwort) Przedzak.

Powiązane terminy